RSSEen vorm van vermoeidheid
Het is nog even boekenbeurstijd, en niet alleen worden er dan een hele hoop B.V.-monografieën op boekenminnend Vlaanderen losgelaten, wij grabbelden uit de hoop nieuwe publicaties naar een boek van een Gents auteur.
Jeroen Theunissen hoeft niet meteen een illustere onbekende te zijn. Theunissen studeerde Germaanse taal- en letterkunde aan de UGent en was een tijd lang writer-in-residence van het literair tijdschrift Yang. Zijn proza moet het veeleer hebben van een spelen met taal dan een opstuwende verhaallijn, maar dat verhinderde niet dat zowel zijn debuutroman De onzichtbare als de verhalenbundel Thuisverlangen door de kritiek goed werden ontvangen. Voor Thuisverlangen kreeg hij zelfs de Prijs van de provincie Oost-Vlaanderen.
In zijn pas verschenen roman, Een vorm van vermoeidheid, voert de auteur Horacio Gnade op, een dertiger die wat verloren lijkt in het leven. De midlife crisis lijkt steeds vroeger te komen tegenwoordig, want in de veelheid van dingen des levens is Gnade niet alleen een levensdoel, maar vooral ook zichzelf kwijt. Hij gaat door het lint en besluit vrouw en kind te verlaten om op zoek te gaan naar… erm tsja, naar wat eigenlijk. Gnade vindt zijn leven conformistisch en zinloos, maar het nieuwe bestaan dat hij tegemoet gaat lijkt niet veel beter.
Gentblogt: Hoe verloopt dat eigenlijk, het schrijverschap?
Jeroen Theunissen: Schrijven doe ik elke dag, ik sta op en begin. Veel ervaren is daar eigenlijk niet aan: het is gewoon iets wat ik doe zoals een ander een andere baan heeft. Met dat verschil dat ik niet weet of ik in staat zou zijn om een andere baan aan te nemen, eigenlijk schrijf ik omdat er niets anders is wat ik voldoende kan of wat mij voldoende enthousiast kan maken om het vol te houden. Er blijft dan niet veel over.
Gentblogt : Is schrijven dan wel werken? Is het wachten op een moment van inspiratie, een hoofdstukje schrijven, en dan een ommetje maken tot die inspiratie terug komt?
Jeroen Theunissen: Nee hoor. Mijn werkdag is niet zo anders dan die van andere mensen, al zit ik alleen in plaats van op kantoor of zo. Inspiratie is niet iets wat komt door in de zetel te zitten en te wachten op de geniale ingeving, maar iets wat komt door te werken, elke dag. Slechts af en toe komt een gevoel van euforie, wanneer ik merk dat ik er – met een stukje uit een roman of een gedicht – in geslaagd ben om iets te schrijven waarvan ik niet wist dat ik het in mij had, en dat op de een of andere manier een bepaalde waarheid lijkt te raken.
Gentblogt: In je nieuwe roman vlucht het hoofdpersonage Horacio Gnade naar Parijs en Patagonië. Wat opvalt is dat de beschrijvingen van die plaatsen en streken nogal gedetaileerd zijn. Hoe bereid je je daarop voor?
Jeroen Theunissen: Voor ik begin met een boek, reis ik meestal. Voor Een vorm van vermoeidheid trok ik lange tijd door Argentinië en buurlanden. Ik nam notities, las, hield mijn ogen goed open, tot zich een verhaal vormde dat dwingend genoeg was om niet door een volgend idee verdrongen te worden. Dan begin ik te schrijven, wat een moeilijk proces is, want het verhaal dat ik in mijn hoofd had wordt op elke bladzijde getest en blijkt nogal vaak niet sterk genoeg, dan moet het aangepast worden. De wendingen die het boek tijdens het schrijfproces neemt zijn moeilijk op voorhand in te schatten. Als ik een eerste versie heb, komt allereerst de vaststelling dat ik niet tevreden ben – dat is een nogal moeilijk moment. Dus begin ik te herwerken, desnoods twintig keer, tot er een blok ligt, een tekst die één geheel vormt, die als ik er nog meer aan polijst kapotgaat. Het boek is dan af.
Gentblogt: Vooral op het einde van het boeken dachten wij een zeker sociaal engagement te ontwaren? Dat werd ook al bij jouw vorige boeken opgemerkt, als ik mij niet vergis?
Jeroen Theunissen: Men zegt dat ik een geëngageerde schrijver ben of zo, maar ik weet het zelf niet zo goed. Mijn engagement ligt niet in het feit dat ik probeer om mij voor een bepaalde zaak in te zetten, om bepaalde wantoestanden aan te klagen of wat dan ook, maar in het feit dat ik schrijf zelf, dat ik probeer om doordachte, vlot leesbare maar nooit simpelweg vrijblijvende boeken te schrijven.
Jeroen Theunissen, Een vorm van vermoeidheid, uitgegeven bij Meulenhoff / Manteau. Met dank aan Ellen Braet voor haar medewerking aan dit interview.
© 2008 GENTBLOGT VZW