Gentblogt

13 reacties »

1. Reactie van Maybe

   08-09-2009 om 10:31

   Gent valt om de zoveel jaar in herhaling:

   https://maybe4.webs.com/Korenmarkt%2016.jpg
2. Reactie van Michel Vuijlsteke

   08-09-2009 om 11:33

   Buth! 90 jaar ondertussen — hoe zou het nog met Leo zijn?

   En martiko, ‘t was lang geleden dat ik dat woord nog gehoord had. Van toen mijn grootvader ons martiko’s noemde, bedenk ik. (Al vermoed ik dat het in de prent over het café ging, niet de aap.)
   • Reactie van Michel Vuijlsteke

     08-09-2009 om 11:35

     Hang on — onlangs nog gelauwerd.
3. Reactie van rony coekaerts

   08-09-2009 om 15:27

   de gezondheid van leo is niet goed. waar hij vroeger nog eens buiten kwam om met zijn charmante echtgenote, vorige week verjaard en maar een paar jaar jonger dan hij, een terrasje te doen, blijft hij nu binnen. wil zelfs niemand meer ontvangen.
   • Reactie van rony coekaerts

     08-09-2009 om 15:41

     michel, ofwel was je grootvader een trouw bezoeker van de martiko ofwel vergiste hij zich: het is marteko, “aap(je)” bij uitbreiding “lelijke mens”.
     ik heb vruchteloos gezocht maar ken de oorsprong van het woord niet. weet wel dat het reeds in de middeleeuwen in teksten voor komt.
     • Reactie van Michel Vuijlsteke

       09-09-2009 om 0:19

       Marticot is een verkleinwoord van Martin, en is bijvoorbeeld al sinds jaar en dag een term voor een aap(je) in het Waals (en in het Brussels en in stapels andere dialekten, als varianten van martiko, metteko, mettekouw, …).

       Ik zie niet hoe mijn grootvader zich daarbij zou kunnen vergissen: het was niet bedoeld als “lelijke mens”, wel als iets in de zin van “bengel”.

       “Faire le marticot” is “de aap uithangen”, namelijk.
       • Reactie van Roland

         09-09-2009 om 15:44

         inderdaad, ik heb het ook altijd ervaren als “sloeber” (bengel) als men mij af en toe uitschold voor “marteko” – lang geleden.
4. Reactie van Brecht

   08-09-2009 om 16:22

   In Antwerpen is het dan weer ‘metteko’. Schijnt te verwijzen naar de Franse eigennaam ‘Marticot’.
   • Reactie van rony coekaerts

     09-09-2009 om 0:21

     pas erover eens diep nagedacht, in de loop van de jaren gaat dat iets trager. marteko schijnt te verwijzen naar martinique, een franse colonie waar men van die aapjes reeds heel vroeg mee bracht.
     • Reactie van Michel Vuijlsteke

       09-09-2009 om 0:53

       Ik kan me heel goed inbeelden dat het over capucijnaapjes van Martinique zou kunnen gaan — schattig en ondeugend en zo. Maar is dat een buikgevoel, of is dat ergens gedocumenteerd?

       (De TLF staat bij mijn ouders, en online vind ik niets terug, grr.)
       • Reactie van rony coekaerts

         10-09-2009 om 0:48

         marteko: aap, uitbreiding lelijke mens, staat in van daele. ik heb ook nooit anders geweten dan dat het “bengel” betekende. zo van “gij zijt nogal ne marteko” met monkellach.
         door omstandigheden ben ik mijn bib. voor90% kwijt, maar ik herinner mij schilderijen met veel exotisch fruit en zo’n aapje en in het onderschrift was sprake van ….juist.
         moest ik nu nog de naam van de schilder weten maar ik en namen :)
       • Reactie van Guido Van Peeterssen

         10-09-2009 om 1:42

         rony,
         Volgens mijn kennis van het Gents zit je er voor 99% op.

         Voor zover ik weet is Martiko (of Marteko) de verouderde naam voor aap. Het hangt ook af van in welk tijdperk je het woord gebruikt. Grappig is dat rond 1900 een select groepje burgers een aapje als huisdier hadden. Dat beestje heette dan meestal ook Martiko en werd in huis gehaald voor zijn grappige kunstjes. Eind de jaren 1800 betekende het ook een borrel, zo staat het ook in elk deftig Gents woordenboek omschreven. Let wel: druppels krijgen een andere naam volgens het volume… .
         Het is pas een scheldwoord als je er iets aan toevoegt vb: ‘Schele martiko’, gelijk ‘Schele lavabo’: da’s pas een affront.

         En op 28 september is aan de Gentse Bargiekaai iemand die er alles van weet, en hij heeft volgens de bijgevoegde foto ‘ne kop gelijke ne …… ‘, nee, da meugde peinze moar nie zegge.

         Lees maar: https://gentbrugge.blogspot.com/2009/09/freek-neirynck-organiseert-gentse.html
       • Reactie van rony coekaerts

         10-09-2009 om 1:53

         guido, ik spreek van minstens uit de 17e eeuw.
         wat onze vriend betreft: ik zie hem vrijdag…….