Gentblogt

Mijn zachtste huid

vrijdag 18 september 2009 14u19 | Bruno Bollaert | 8 reacties
Trefwoorden: fototentoonstelling, kunsthal, Sint-Pietersabdij, tentoonstelling.

Eerst water, de rest komt later! Het is niet alleen het adagium van de hardloper, maar bovenal een levensbelangrijk voorschrift voor wie een brandwonde oploopt. Koel een brandwonde onmiddellijk gedurende een twintigtal minuten onder lauw stromend water. Doe dat zo snel mogelijk na het oplopen van de wonde, een half uur later kan té laat zijn. Als u iets onthoudt van wat ik hier opschrijf, laat het dan dat zijn.

Gisteren werd de tentoonstelling en het boek van Lieve Blancquaert, Mijn zachtste huid – Over leven met brandwonden, voorgesteld in Kunsthal Sint-Pietersabdij. De Belgische Brandwondenstichting had aan de fotografe gevraagd om een portretreeks op te stellen van 10 mensen die getekend zijn door brandwonden.

“In eerste instantie zou het enkel een tentoonstelling worden”, zo vertelt Lieve Blancquaert. “En zo’n tentoonstelling heeft wel de kracht van beelden en dat staat natuurlijk op zich, maar tegelijkertijd was het ook zo belangrijk om te horen van bijvoorbeeld iemand die volledig verbrand is (die ook in de tentoonstelling te zien is) en die tegen mij zegt: ik kies voor het leven.”

De mensen staren me overal aan. Natuurlijk. Ik val altijd op. Nergens kan ik onopgemerkt komen. Mensen zijn ook vaak bang. Ik zie ze ineenkrimpen. Vooral oudere mensen. Ik heb er al misselijk zien worden. “Wat is er met jou gebeurd, ventje?” Hoe vaak heb ik die vraag al niet gekregen. Maakt me kwaad soms. Het is wel vrij evident wat er gebeurd is, toch? Brandwonden zijn best wel makkelijk te herkennen. Altijd en overal ben ik een buitenstaander. Onvermijdelijk. Ik ben anders. Enfin, ik bén niet anders. Maar ik zié er wel fundamenteel anders uit. Voor de meeste mensen ben je dan ook automatisch anders.
[Lieven, voor 86% over het lichaam verbrand.]

Kiezen voor het leven is geen evidentie. Veel patiënten sluiten zich af van de wereld, en kruipen letterijk in een donker hoekje op een kamer. De psychologische nazorg en de opvang zijn vaak van cruciaal belang, vooral voor de patiënten met duidelijk zichtbare verwondingen.

Lieve Blancquaert: “Het is mij ook heel duidelijk geworden dat er twee groepen te onderscheiden zijn. Er is een groep van mensen die verbrand zijn in hun gezicht en aan hun handen, en een andere groep mensen die het kunnen verbergen. Zij hebben nog een mogelijkheid om hun wonden te tonen enkel en alleen waar en wanneer zij dat zelf willen. Mensen die in hun gezicht verbrand zijn, dragen een heel zwaar stigma in een maatschappij die eigenlijk alleen maar — en we moeten daar eerlijk in zijn — geïnteresseerd is in en succes geeft aan mensen die er glad en goed uitzien, en hoe gladder hoe beter bovendien.”

“Ik heb zelf ook een gêne moeten overwinnen. En als het bij mij reeds een wee gevoel oproept, en ik ben iemand die toch heel veel met beelden bezig is en met allerlei thema’s die toch niet evident zijn, dan is dat al reden genoeg om aan zo’n project mee te werken.”

De tentoonstelling is beperkt tot één (grote) ruimte. De beelden die Lieve Blancquaert heeft gemaakt zijn heel sereen en terughoudend, wat de confronatie er des te directer op maakt. We zien eerst de mensen zelf, en pas nadien de littekens. De getuigenissen in het boek zijn heel aangrijpend, en worden afgewisseld met korte informatieve teksten, waaruit opnieuw het belang van nazorg en opvang spreekt.

De tentoonstelling is een kleine maand te bezoeken (tot 11 oktober), en de toegang is gratis. Het is absoluut de moeite waard om er eens binnen te springen — u hoeft er niet eens veel tijd voor uit te trekken. Hopelijk bent u net zo onder de indruk als wijzelf.

“Naast het boek en de tentoonstelling is er ook een derde luik aan het project: preventie en sensibilisering”, vertelt Stefaan Lauwaert, hoofdverpleegkundige Brandwondencentrum UZ Gent en directielid van de Belgische Brandwondenstichting. Tijdens de tentoonstelling geven verpleegkundigen van de diverse brandwondencentra preventie- en sensibilisatielessen aan leerlingen van het derde jaar. Voor Gent is dit reeds een enorm succes want van bij de start van het schooljaar waren de Gentse sessies allemaal volzet. 18 scholen hebben zich ingeschreven. Ook dit initiatief wordt overigens gratis aangeboden.

Exacte cijfers over brandwonden in België zijn niet beschikbaar. Geschat wordt dat jaarlijks zo’n 120.000 mensen brandwonden oplopen, waarvan er ongeveer 10.000 in het ziekenhuis moeten worden behandeld. Een 1.200 onder hen moeten verder worden opgevangen in gespecialiseerde brandwondencentra. 70% van de slachtoffers zijn volwassen, en dan vooral mannen. De tentoonstelling en het boek kaderen in een groter sensibiliseringsproject van de Belgische Brandwondenstichting.

“Mijn zachtste huid – Over leven met brandwonden”, fototentoonstelling en boek van Lieve Blancquaert. Van 19/09 tot 11/10/2009 in Kunsthal Sint-Pietersabdij, Gent. Geopend van dinsdag t.e.m. zondag, van 10 tot 18 u. De toegang is gratis, het fraai vormgegeven boek kost € 19,90.

© 2009 GENTBLOGT VZW