RSSDe Gentse ‘R’, deel 2
Anderhalf jaar geleden deed ik hier op gentblogt een oproep. Niet uit esthetische overweging — ik hou van de Gentse R — maar eerder uit taalkundige interesse, vroeg ik mij toen het volgende af:
Is het mogelijk om een kind dat opgroeit in Gent, de rollende R aan te leren?
En ook nog:
Bent u misschien zélf een geboren Gentenaar die tóch de rollende R heeft aangeleerd? En hoe is u dat gelukt? En wat vindt u eigenlijk van die Gentse R? Bent u er trots op? En hoe komt dat eigenlijk, dat ze in Gent die Gentse R hebben? In de rest van Oost-Vlaanderen spreekt bijna iedereen met de rollende R, toch?
In ruil voor een antwoord op al deze vragen, beloofde ik u een update van mijn eigen empirisch onderzoek: een wetenschappelijke casus met mijn dochter, toen precies 2 jaar en ondertussen al 3 en een half.
Echt oefenen hebben we (nog) niet gedaan maar zolang ze het leuk vindt, laat ik ze soms een woord met een R enkele keren herhalen. Lena spreekt met een prachtige Franse R, dus (nog) niet echt die Gentse schraap-G-die-voor-een-R-zou-moeten-doorgaan. Ze hóórt weliswaar het verschil tussen mijn rollende tongpunt-R en haar eigen huig-R maar toch slaagt ze er voorlopig niet in om ze correct te herhalen.
Wat ze dan wél doet?
Zij zegt ‘toRen’ (met Franse R) >> ik zeg ‘tooo-RRRRRR-en’ (met rollende R) >> zij zegt ‘toLeRen’ (met Franse R). Intrigerend. En we moeten trouwens nog beginnen met de gekende ‘kedentenbedood’-training, da’s iets voor ‘deel 3′.
Dus ik denk dat ze het wel zal kunnen later. Of ze het ook gaat doen? Ik denk het niet. En al zeker niet als ze spontaan babbelt, in een weReld die de onze niet is.
In onderstaand filmpje: geen spektakel, wél een paar woorden met een R. En volgens mij is het dus eerder een Franse dan een Gentse. Wat denkt u?
© 2009 GENTBLOGT VZW
Ze zegt wel: voozichtig. En verder zit is het inderdaad geen echte Gentse R. Eerder iets tussen de twee, huig – R. Ik heb de kedentebedood-training gebruikt bij mijn dochter, maar ik denk dat voor kindjes honderdduizend keer de R doen rollen ook helpt;-)
Enneh, de g en de h hebben een licht Westvlaamse inval, kan dat?-)
Verder zou de rollende R stilaan verdwijnen, hoorde ik..is dat zo?
De G en de H, dat klopt :-/
Daar zit de juf voor iets tussen :-)
ik hoorde gisteren net van een bevriende kleuterjuf dat het moeilijker is om een rollende r aan te leren aan kindjes die een tuutje hebben gehad. iets met niet gewend dat deel van de tong te gebruiken ofzo.
Gentse van geboorte, en thuis nooit Gents gesproken noch gehoord, en toch spreken met die Gentse “r”. En al mijn zussen hebben dat ook. Ik vind het niet erg, ‘t schijnt een stuk van mijn charme te zijn, zeggen ze me wel eens :-). Trouwens, ik ben er eigenlijk best trots op, op die Gentse “r”. Voor het overige is het ABN er ons met de paplepel ingegeven.
de opvoeding speelt natuurlijk een rol, mijn chin.echtgenote krijgt echt geen r uitgesproken.(in tegenstelling wat men hier denkt is het maar in een klein deel van china, de oostkust, waar men dat niet kan)
ikzelf spreek met die typische franse zware rollende huig r. ik ben verdorie in het duits opgevoed!
mijn zus, opgevoed in het frans, had die in mindere mate maar moest voor haar diploma logo. die volledig afleren.
laat je dochtertje doen, nog een paar jaartjes, dan leert ze wel haar “embouchure” gebruiken.
ik kon als kind die rollende “r” ook niet, maar blijkbaar was mijn tongriem (of hoe dat ook moge noemen, dat stukje onder de tong) te kort. Een klein klein knipje erin heeft dat echter verholpen.
Vreemd!
Voor zover ik nog op de hoogte ben bestaan er bij ons twee soorten van ‘r’:
- de tongpunt-r
- de rollende r
Het Frans en het Gents gebruiken de rollende r. In Gent komt dat wellicht door de invloed van het Frans.
In het Nederlands zou men een tongpunt-r moeten gebruiken. Ik an het zelf ook niet. In de germaanse vertelde men mij dat er weinig aan te doen is als je de r laat rollen (door de huig tegen de achterwand van de keelholte te laten klapperen). De tongpunt-r wordt, zoals de naam zelf zegt, met de tong uitgesproken.
Ik heb evenwel via Google een YouTube-filmpje over de tongpunt-r gevonden. Ik hoop dat het lukt om dat hierin op te nemen.
Ik huiver ervan als ik op de Nederlandse TV een woord met R hoor uitspreken. Dan toch liever onze “Gentse” R.
Dit is wel enigszins verwarrend. Wat u de tongpunt-r noemt, noemen de meesten dus de rollende r. Mogelijks heeft u wel gelijk, hoor, ik ben geen taalkundige.
Welke naam wordt gebruikt voor de Engelse r? Nederlanders gebruiken ook geen tongpunt-r, hun r klint ook meer Engels.
Niet dus!
Misschien met een link:
oefening tongpunt-r
Voor het plezier :
niet zo direct met een R te maken, maar misschien een tip voor de ouders :) http://www.kindengezin.be/Professioneel/Kinderopvang/Nieuws_KO/20091014schadelijkestoffenpuzzelmatten.jsp