Gentblogt

Gereserveerd gezellig

zondag 25 oktober 2009 12u05 | patricia (tekst), An De Winter, Jan Van Assche (beeld) | 3 reacties
Trefwoorden: belg in de klas, inburgering.

Alle goede bedoelingen ten spijt, soms betrap ik me er toch op: vooroordelen! Het is zo gemakkelijk: zij worden gediscrimineerd, zij zijn profiteurs, zij mogen de discotheek niet binnen, zij moeten zich aanpassen, zij leren geen Nederlands, zij leven van het OCMW,… Maar wat weet ik eigenlijk echt van hen? Ja, ik heb een mening over het hoofddoekendebat, maar ken ik iemand met een hoofddoek? Toen ik de flyer van Belg in de klas in de bus vond, stelde ik me meteen kandidaat.

Belg in de klas is een initiatief van het Onthaalbureau Inburgering Oost-Vlaanderen. Nieuwkomers die voor een langere periode in België komen wonen of oudkomers die er al een tijdje wonen maar het Nederlands nog onvoldoende machtig zijn kunnen een zogenaamd inburgeringstraject volgen. Voor nieuwkomers die minstens 3 maanden in België komen wonen en bedienaars van erediensten bestaat er inburgeringsplicht. Dit houdt in dat ze zich tijdig in het onthaalbureau moeten melden en minstens 80% van de lessen van het inburgeringstraject volgen. Er kunnen afwijkingen toegekend worden als men reeds aan het werk is, maar wie zijn plicht niet nakomt riskeert een geldboete. Een inburgeringstraject bestaat uit lessen Nederlands, maatschappelijke oriëntatie en individuele begeleiding. Voor de primaire trajecten gaat het om loopbaanbegeleiding. Bij inburgering zijn dan ook verscheidene diensten en organisaties betrokken, zoals het Huis van het Nederlands, de VDAB, de sociale huisvestingsmaatschappijen, het Oost-Vlaams Diversiteitscentrum (ODiCe), de lokale besturen, OCMW’s… Die theorie kende ik al, maar ik wou het ook eens meemaken, als Belg in de klas dus. Ik had niet meteen een voorkeur voor een bepaalde groep, dus liet ik Esther van Inburgering maar kiezen. Zo stapte ik – te laat – bij Sergei en zijn klas maatschappelijke oriëntatie binnen.

Eerlijk gezegd weet ik niet zo veel van Rusland en nog minder van Georgië, Armenië, Tsjetsjenië, Dagestan… Toen iedereen zich aan het voorstellen was knikte ik dan maar beleefd, de reden voor hun verhuis naar België heb ik in de kranten gelezen: oorlog, geweld… De meeste inburgeraars schaamden zich nog wat voor hun Nederlands of beheersten het onvoldoende. Anderen trokken zich na vier maanden les meer dan behoorlijk uit de slag. Maar die dialecten, pfoe dat was toch een ander paar mouwen. Ze vonden het heel grappig dat VDAB West-Vlaams organiseert voor nieuwkomers. En waarom ondertitelen we films? Het zou gemakkelijker zijn als ze ook dan Nederlands horen, waarop wij geschokt reageerden met Clark Gable in het Nederlands?

Ik schrok wel toen ik las dat voor maatschappelijk oriëntatie 60 uur wordt uitgetrokken. De lessen worden gegeven in een taal die de inburgeraar goed begrijpt en voor Oost-Vlaanderen worden die meestal in Gent gegeven. Dit betekent dus dat de inburgeraars meteen op de bus, op de trein moeten stappen. In de groep waar ik was zat niemand uit Gent, wel Nevele, Maldegem, Waarschoot… De vragen kwamen vlot en bepaalde woorden kwamen ook regelmatig terug: werken, wonen… Allez, dat vermoed ik toch, voor het begrijpen moest ik beroep doen op Sergei die voor ons tolkte. Een aantal woont in een opvangcentrum, heel wat hadden er een tijd verbleven. De meesten mogen nog niet in België werken maar zitten in een traject om papieren te krijgen. Ze wonen nu in een huis van het OCMW, dat ze met onbekende van andere nationaliteiten moeten delen. Toen ze hoorden van de wachtlijsten voor sociale woningen, begrepen ze de reactie wel dat men dan al eens vindt dat vreemdelingen bevoordeeld worden. Al moet ik zeggen dat een huis delen met onbekenden die je niet zelf kan kiezen me nu ook niet aanlokkelijk lijkt.

Onze individualistische manier van leven klonk hun vreemd in de oren. Maar familie is er toch ook om je te ondersteunen? Mijn medebelg was duidelijk niet aan haar proefstuk toe en taterde er vrolijk op los. Wat doen we in onze vrije tijd? Waarom zijn er geen openbare vrouwentoiletten? Wat zijn de beroepen met aanzien? De vragen waren soms best confronterend.
- “Waarom hebben jullie zo veel problemen met alcoholisme en drugsverslaafden?”
- “Euch, ik weet niet, wat is veel?”
- “Waarom worden die mensen niet geholpen?”
- “Ja, maar, je kan iemand niet tegen zijn wil opnemen.”
- “Maar wiet is toch gevaarlijk? Alleszins niet gezond.”
- “Ja, maar als iemand gewoon op vrijdag een joint opsteekt, je mag voor privégebruik er wat bezitten. Een pintje op zaterdag moet toch ook kunnen…

En zo leerde ik dat men in Armenië een drinkcultuur heeft maar men eigenlijk nooit zat is.

Hun verontwaardiging kende echter geen grenzen als het op respect voor ouderen aankomt. Een prangende zaak in vele groepen fluisterde mijn medebelg me toe. “Waarom staan jullie niet recht in de bus voor een oudere persoon of een zwangere vrouw?” “Ik heb geleerd van oudere personen niet tegen te spreken.” “Ja, maar wij willen dat onze kinderen op een respectvolle manier leren discussiëren, ook met oudere personen. Maar bij sommige kinderen is het natuurlijk onbeleefd.” Opvoeding is een moeilijke zaak, moeten ze het dan maar op school leren, of moet de politie ingrijpen? De groep kwam er niet uit, en ik eigenlijk ook niet. Waarom voelen we ons als groep niet verantwoordelijk voor de opvoeding van kinderen, waarom is dit enkel een zaak van de ouders? Ik zal bijvoorbeeld zelden ingrijpen in de bus als jongeren lawaai maken. En ik heb al gehoord dat ouders kwaad reageerden als iemand een opmerking tegen hun kinderen maakte. Ik ga op de trein wel vragen om een tas van de zitplaats te nemen zodat ik kan zitten. Maar waarom doen we zo? Gelukkig waren er ook positieve geluiden: jonge mensen helpen koffers aanpakken wanneer ze uit de trein stappen. En Belgische kinderen zijn zeker zelfstandiger dan Russische kinderen.

Op andere vragen moest ik het antwoord schuldig blijven: Waarom werken we zo veel? Het moet toch een zin hebben? Sergei vatte het al lachend samen, daarvoor bestaat een woord: economie. En of we een goede raad hadden? Nederlands leren en contact zoeken met Belgen, zei mijn medebelg.

- “Maar,” protesteerden ze, “jullie zijn soms zo druk bezig, wat gereserveerd,…”
- “Ja maar, dat wil niet zeggen dat we geen tijd hebben voor een praatje.”
- “Mijn Nederlands is niet goed genoeg.”
-”Ach,” haalde ik mijn schouders op. “Ik zat ooit in de wasserette toen een vreemde man zijn was wou doen. Hij begreep niet goed waar hij zijn geld moest wisselen enzo. Maar twee oudere vrouwtjes, die enkel Nederlands spreken, hebben hem geholpen. Hij sprak geen woord Nederlands, zij geen Engels, maar met hun handen en voeten lukte het ook. Vlamingen zijn vaak fier op hun talenkennis, dus probeer het gerust en leer ons jullie leven in Rusland wat beter kennen.”

- “Jullie Vlamingen zijn wel…” Iedereen knikte en bevestigde, dus waren wij best nieuwsgierig. Sergei vond niet meteen het woord, maar gelukkig kwam een woordenboek te hulp. “Vlamingen zijn gezellig.”

De ochtend is eerlijk gezegd voorbij gevlogen. Ik wist soms niet wat zeggen, maar ik kijk nu wel een beetje met andere ogen naar mezelf en mijn medeburgers.

Wie ook zin heeft om het eens te proberen, kan Ester De Hauwere contacteren via 09 321 86 40 of ester.dehauwere@oostvlaanderen.inburgering.be
Op zondag 15 november (14-18u) organiseren ze een Café Dansant Mondial in de Vooruit met een panelgesprek, een dansinititatie, kinderanimatie en hapjes uit de hele wereld. Gratis, wees er dus zeker bij en laten we er een gezellige boel van maken.

© 2009 GENTBLOGT VZW