Onder de vulkaan
Wanneer ik ergens iets lees over een theaterstuk met als ingrediënten enerzijds een boek over een getormenteerde consul en zijn getroubleerde relaties met de fles en met zijn vrouw en anderzijds Josse De Pauw als hoofdrolspeler, dan zijn mijn verwachtingen hooggespannen. Toch hoorde ik de afgelopen dagen tot mijn grote verbazing zeer uiteenlopende meningen over Onder de vulkaan (naar het semi-autobiografische boek Under the volcano van Malcolm Lowry); ‘ok maar wat langdradig’ volgens de ene, ‘heel mooi en literair’ volgens een ander, ‘ongenietbaar en vervelend’ volgens een derde. Nu was mijn interesse pas echt gewekt, moet ik zeggen. Vol verwachting zocht ik op een druilerige donderdagavond dan ook mijn plekje in een uitverkochte Vooruit.
Guy Cassiers werkt voor deze voorstelling, zoals we ondertussen van hem gewend zijn, rijkelijk met beeld. Meer nog dan bij zijn Triptiek van de macht maken deze videobeelden essentieel onderdeel uit van de voorstelling. Het beeld wordt hier gewoon op een schitterende manier gebruikt; om aan te geven telkens wanneer hoofdpersonage Geoffrey Firmin in de drank vliegt, om de sfeer te scheppen van het Mexicaanse landschap waar het verhaal zich afspeelt, om de overgang van de ene scene en locatie naar de volgende aan te geven, om sferen te scheppen, om de dialogen te ondersteunen en kracht bij te zetten… De videobeelden worden zeer krachtig gebruikt.
Over het verhaal kan ik kort zijn; Brits Consul Firmin (Josse De Pauw) drinkt zichzelf naar de rand van de afgrond. Zijn ex-vrouw Yvonne (Katelijne Damen) heeft hem al verlaten, maar keert plots terug om te proberen redden wat er nog te redden valt.
De Pauw bewerkte het boek zelf tot een toneeltekst, en deed dit op een zeer literaire manier. In deze tijden van tussentaal wordt de tekst in ultracorrect en mooi Nederlands gespeeld en het is gewoon een verademing om naar deze rijke taal te luisteren. Monologen worden afgewisseld met stukken dialoog.
Het stuk duurt (eveneens standaard bij Cassiers heb ik de indruk) lang, 2u15 om precies te zijn, en al die tijd wordt gevuld met die grote stukken tekst en weinig actie of verhaal. En dat maakt het niet altijd eenvoudig voor de toeschouwer. Ik kon er in elk geval weinig aan doen om mijn geest te stoppen nu en dan af te dwalen. Waar je zou denken dat dialogen makkelijker zijn om te volgen dan de lange monologen was dat in mijn beleving niet echt het geval. Integendeel, de stukken tussen De Pauw en Damen vond ik eerder overbodig. Ook het personage van de halfbroer (Marc Van Eeghem) kwam weinig uit de verf. Maar dat hoefde op zich ook niet, aangezien het toch vooral gaat om Firmin en zijn demonen.
De Pauw zet geen zielige dronkelap neer, maar een intelligent man die vechtend ten onder gaat, die nog steeds een boeiende kijk heeft op de dingen, zij het dat ze vervormd worden door de wanen van de mescal. Ik vond het een mooie, indrukwekkende acteerprestatie, al moet ik zeggen dat mijn gezelschap iets minder onder de indruk was. Eens waren we het echter over het knappe acteerwerk van Bert Luppes, die een hele reeks verschillende personages neerzet.
Een mooie voorstelling kortom, heel erg goed gemaakt en zeer verdienstelijk geacteerd, maar ondanks het thema net niet aangrijpend genoeg om echt grote klasse te zijn.
Onder de Vulkaan, gezien op 12 november bij Vooruit. Nog te zien op zaterdag 14 november, helaas is ook deze voorstelling uitverkocht
© 2009 GENTBLOGT VZW
Ik kom er ook net van terug. Eerlijk gezegd vond ik het niet goed: vervelend en langdradig vat het inderdaad goed samen. Ik miste ook wat vuur en energie in de vertolking van Katelijne Damen.