Gentblogt

Een spoor van munten

woensdag 20 april 2011 9u48 | Veerle (tekst), Michel Vuijlsteke (beeld) | 5 reacties
Trefwoorden: Dienst Stadsarcheologie, erfgoed, geschiedenis, handelsroute Brugge-Keulen, KoBra, Korte Ridderstraat, muntenroute.

Misschien hebt u ze ook al opgemerkt, terwijl u in het stadscentrum liep te genieten van de lentezon. Die uitgeboorde cilinders in het splinternieuwe wegdek van de Korenmarkt, nabij de Donkersteeg – sommige hebben in het midden zelfs een groene of roze fluomarkering. Of die metalen schijfjes met een afbeelding, verankerd in het wegdek, aan de Hooiaard, of aan de luifel nabij de Blokker en de Hema.

Dat heeft allemaal een bedoeling. Uiteraard.
In de middeleeuwen liep de handelsweg tussen Brugge en Keulen – en vandaar verder naar Italië – dwars door Gent. Die as was van levensbelang voor de Gentse economie, o.m. als belangrijk textielcentrum, en bepaalde mee het huidige stratenpatroon van de Gentse kuip en de winkelassen, zoals blijkt uit recent archeologisch en historisch onderzoek. Binnen de Kuip liep die handelsroute van de Grasbrug (verbindt Graslei en Korenlei) aan de middeleeuwse Gentse haven aan de Leie, via Hooiaard, Korenmarkt, Donkersteeg, Goudenleeuwplein, Emile Braunplein, Mageleinstraat, Kalandestraat, Kalandeberg, Koestraat en Brabantdam tot aan de Schelde aan de Braam- of Brabantpoort aan het François Laurentplein.
Een tijd geleden werd geopteerd om deze handelsroute weer onder de aandacht te brengen en in het stadscentrum te visualiseren aan de hand van een muntenroute van een duizendtal bronzen munten, die op dit hele traject in de bestrating worden aangebracht. Op die manier zal ook het tracé van de Korte Ridderstraat weer zichtbaar worden gemaakt. De inmiddels verdwenen Korte Ridderstraat maakte eeuwenlang deel uit van de bebouwing op het huidige Emile Braunplein én was een onderdeel van die handelsas. Op elk van die munten staat een beeltenis gegraveerd die betrekking heeft op de geschiedenis van de omgeving waar de munt wordt aangebracht (zie verder). De munten liggen per onderwerp gegroepeerd in clusters, en aan de twee eindpunten – de Grasbrug en de Braempoort – komt er een ‘ankerpunt’, zijnde speciale clusters met informatie over de handelsroute Brugge-Keulen.

Vorige donderdag werd aan de Grasbrug het officiële startsein gegeven voor de aanleg van de muntenroute. Schepenen Lieve Decaluwé, bevoegd voor o.m. cultuur, en Martine De Regge, bevoegd voor o.m. Openbare Werken, mochten na de gebruikelijke plichtplegingen en dankwoorden, de ‘eerste’ munten in de grond slaan. Dit in aanwezigheid van de pers en een aantal betrokkenen, in een heel gemoedelijke en ontspannen sfeer.

En tussen haakjes, geen paniek als u opmerkt dat die munten toch niet zo goed beveiligd zijn: dit zandbed was puur voor het protocol. De munten, met een diameter van 9 cm en vervaardigd in aluminiumbrons, worden definitief ingewerkt in cilinders die in de bestrating worden uitgezaagd, en daarin vastgezet in krimpvrije mortel.

Vervolgens trok het gezelschap via de Hooiaard, richting Korenmarkt, om de reeds geplaatste munten van naderbij te bekijken. Zoals reeds gezegd liggen de munten in clusters, gemiddeld een dertiental stuks, die betrekking hebben op eenzelfde onderwerp uit de onmiddellijke omgeving. Zo wordt aan het kruispunt Hooiaard/Korenmarkt het verhaal verteld van tingieterij De Keghel, vroeger gevestigd in de Kortemunt (waar sinds lang de winkel van medisch hulpmateriaal gevestigd is). En op de Korenmarkt liggen/komen clusters die verwijzen naar muziek en feesten op de Korenmarkt en uiteraard ook naar de Gentse Feesten, en naar de Sint-Niklaaskerk, en naar het Chastelet-Pakhuis-Postgebouw, en naar de horeca, en winkelen, en nog veel meer. In totaal komen daar alleen al twaalf clusters. Elke cluster zal ook ̩̩n identificatiemunt bevatten, met de naam van de cluster, een webadres en een QR-code (een soort barcode met stipjes). Die laatste is vooral bestemd voor gebruikers van een smartphone, die via een eigen stek op de mobiele website van de Stad Gent (m.gent.be/mtr) Рmomenteel nog in uitvoering Рter plaatse informatie en beelden over de munten zullen kunnen opvragen.
De beelden op de munten zijn niet zomaar willekeurige illustraties, maar gebaseerd op bestaande archiefstukken, zoals foto’s, tekeningen, schilderijen, teksten of voorwerpen, bewaard in een Gents erfgoedinstelling, hetzij een museum, een archief of een archeologisch depot.

Een deel van de route (zo’n 400 munten) valt binnen het KoBragebied en wordt gerealiseerd en gefinancierd door het project Portico. Dat is een samenwerkingsverband tussen Gent en de steden Utrecht, Chester en Köln en met de Stichting Domplein in Utrecht, met als bedoeling “het verleden op een originele, innovatieve en duurzame manier in de nieuwe stadsruimtes te evoceren”, of, om het met de woorden van de schepen te zeggen: “het niet meer zichtbare verhaal van de stad aan de oppervlakte brengen”. Het idee is afkomstig van de ontwerpers van het KoBra-project met o.m. Robbrecht en Daem, terwijl concept en inhoud van de muntenroute ontwikkeld werden door de Dienst Stadsarcheologie. Het Departement Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit en Openbaar Domein coördineert het geheel namens de stad.

Qua timing wordt het hele project in twee grote delen gerealiseerd. Het eerste deel betreft de aanleg van de clusters binnen het KoBra-projectgebied en de realisatie van de ankerpunten, die eigenlijk buiten dat gebied vallen. In het voorjaar 2011 worden, als eerste fase, de clusters op de Korenmarkt, de Donkersteeg en de Cataloniëstraat aangebracht, naast dus de twee ankerpunten. De tweede fase, zijnde de realisatie van de clusters op het Goudenleeuwplein en het Emile Braunplein, kan logischerwijs maar afgerond worden in de zomer van 2012, na de aanleg van de pleinen.
Het tweede deel, de realisatie van de route buiten het KoBragebied (zo’n 600 munten), is nog in voorbereiding en is dus pas voor latere datum.

Voor meer informatie over de muntenroute, kan u terecht bij:
Guy Dupont – Dienst Stadsarcheologie
Dulle-Grietlaan 12, 9050 Gentbrugge
09/266.57.60
guy.dupont@gent.be

© 2011 GENTBLOGT VZW