RSSEugen Richter – Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel. Een politieke toekomstroman uit 1891
Op donderdag 20 september bent u welkom in de Blauwe Zaal aan het Kramersplein voor de boekvoorstelling van de politieke toekomstroman Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel van Eugen Richter, ingeleid en naar het Nederlands vertaald door Patrick Stouthuysen, en uitgegeven door ASP Editions en het Liberaal Archief.
“Het rode vaandel van het internationale socialisme wappert van het Koninklijk Paleis en van alle openbare gebouwen van Berlijn. Had onze onsterfelijke Bebel dat nog maar mogen meemaken! Hij hield ons altijd voor dat ‘de totale ineenstorting van het systeem ophanden was’.â€
Met deze euforische woorden begint Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel. De roman vertelt het verhaal van boekbinder August Schmidt en zijn gezin, na de feestelijke geboortedag van de sociaaldemocratische samenleving. Na vele jaren van moeizame strijd werd het kapitalistisch systeem van zijn voetstuk gehaald, en is iedereen vervuld van hoop op een beter bestaan. Geleidelijk aan krijgt de nieuwe samenleving vorm, met almaar meer nieuwe wetten en richtlijnen, en worden de consequenties voor onder meer het gezinsleven, de arbeidsregeling en zelfs de economie duidelijk.
Eugen Richter (1838-1906) was een Duits liberaal politicus en de leider van de links-liberale partij. Hij was publicist en parlementslid, en een van de belangrijkste politieke tegenstanders van Rijkskanselier Otto von Bismarck, die erkende dat Richter een zeer goed spreker was, een man met karakter en beginselvast. Richter schreef heel wat boeken, pamfletten, krantenartikelen en opiniestukken over de meest uiteenlopende onderwerpen, zowel over het opstarten van een coöperatieve onderneming als over de afschaffing van de tapvergunning of over militaire vraagstukken.
Met Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel wou Richter een beeld schetsen van hoe een maatschappij, gestoeld op socialistische leest, er in de praktijk zou uitzien. Hij koos daarbij niet voor een droog politiek traktaat, maar voor de politieke toekomstroman, een genre dat in die tijd zeer populair was. Met succes, want het boek werd een bestseller, het werd ontelbare malen herdrukt en in de belangrijkste Europese talen vertaald.
Richter had blijkbaar een visionair talent, vermits deze roman – we schrijven 1891 – een zeer goede beschrijving geeft van wat zich de volgende eeuw in onder meer de Sovjet-Unie, China, Cuba, enz. zal afspelen.
In de roman, zelfs al in de titel, valt regelmatig de naam Bebel. Daarmee verwijst Richter naar de Duitse socialistische voorman August Bebel (1840-1913), een van de oprichters van de Duitse socialistische partij. Hij was een gedreven propagandist en vond, in tegenstelling tot zijn belangrijke medestanders, dat het socialisme op een heel concrete manier moest worden voorgesteld om de mensen te overtuigen. In 1879 schreef hij daartoe het succesvolle boek Die Frau und der Sozialismus, dat een zeer belangrijke inspiratiebron voor Richters roman werd.
Samen met uitgeverij ASP Editions is het Liberaal Archief gestart met de uitgave van vergeten parels uit het liberale erfgoed.
Sociaaldemocratische toekomstbeelden werd vertaald en ingeleid door Patrick Stouthuysen, verbonden aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel, waar hij ook onderzoek doet naar de geschiedenis van het liberalisme. De bestaande Nederlandse vertalingen dateren van 1892 en 1895, zijn beide onvolledig en zijn opgesteld in verouderd Nederlands. Een nieuwe vertaling was dan ook wenselijk.
In zijn inleiding schetst Stouthuysen achtergrondinformatie over de ontwikkelingen binnen de stromingen van het Duitse liberalisme en de plaats van Richter daarin, over de Duitse sociaaldemocraten en over de politieke toekomstroman.
Praktisch
Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel. Een politieke toekomstroman uit 1891 van Eugen Richter
Vertaald en ingeleid door Patrick Stouthuysen.
Brussel / Gent, ASP Editions / Liberaal Archief, Blauwe Maandag Reeks – Klassieken, reisverhalen, cahiers, 2012, 151 p.
Het boek kost € 18 (+ € 4 verzendingskosten)
Boekvoorstelling op donderdag 20 september om 18 u.
Blauwe Zaal – Liberaal Archief, Kramersplein 23, 9000 Gent – www.liberaalarchief.be
Klik hier om het boek te bestellen en/of uw aanwezigheid op de boekvoorstelling te bevestigen.
Wenst u reeds een stukje te lezen? Klik hier (hoofdstuk 18).
© 2012 GENTBLOGT VZW