RSSHerinneringen aan de oorlogsjaren van Achiel Van Acker
U herinnert zich uit de lessen geschiedenis van de middelbare school wellicht wel nog ergens de naam van de politicus Achiel Van Acker (1898-1965): o.m. Belgisch socialistisch voorman, gemeenteraadslid van Brugge, volksvertegenwoordiger, minister, viermaal premier, voorzitter van de Kamer en minister van Staat. Zijn volledige biografie hier schetsen, zou ons te ver leiden, dus verwijs ik u daarvoor graag door naar het internet.
Deze indrukwekkende carrière was in ieder geval niet voor de hand liggend, want hij kwam uit een zeer eenvoudig gezin met 12 kinderen. Zijn vader was mandenmaker en Achiel moest al gauw meehelpen, waardoor hij zijn lagere school niet voltooide. Hij schoolde zich onder meer bij via avondonderwijs en kan worden beschouwd als een selfmade man.
Toen hij zestien was, brak de Eerste Wereldoorlog uit, een periode die sterk bijgedragen heeft tot wie hij later was. Of zoals hij het zelf verwoordde: “Wat had de oorlog me gebracht? Op eigen vlerken moeten vliegen, heeft me tegen heel wat bestand gemaakt. De soorten arbeid die ik verrichten moest, schonken mij wat ondervinding waarvan ik in het verdere leven rijkelijk gebruik kon maken. Ik leerde hoe met mensen om te gaan. Ik merkte dat de oorlog heel wat anders is voor degenen die erin staan, dan voor wie de oorlog kennen uit wat de pers erover vertelt.â€
Vele jaren later – het is niet bekend wanneer – schreef hij zijn herinneringen aan die oorlog neer. Dit egodocument kwam, samen met een vijftal meter ander archief van hem, bij het Amsab terecht, en werd nu in boekvorm uitgegeven.
Het verhaal begint op 14 oktober 1914, toen de Duitsers Brugge naderden, en voor Achiel het grote avontuur begon. Hij, een knaap van zestien, die amper enkel zijn ‘straatje’ in Brugge kende, maakte kennis met de ‘grote’ wereld, zo schetste Geert Van Goethem het ons tijdens de boekvoorstelling. Achiel had immers, samen met enkele makkers, besloten om de vijand te ontvluchten. Ze zagen het goed zitten: “… Het leek ons aangenaam. … We zouden iets buitengewoons beleven. We waren jong, goed te been en wat ons wachtte, leek een wonderlijk avontuur.†Door honger en vermoeidheid bleek het avontuurlijke er al gauw af te zijn en besloten ze terug naar huis te keren. Het zou evenwel nog vier jaar duren eer hij zijn geboortestad terugzag. Want die terugweg bleek, ondanks verschillende pogingen langs verschillende wegen, afgesneden te zijn door de Duitse troepen en de oorlogsgebeurtenissen. Ze zaten vast achter het front en moesten dus hun plan trekken, zoals zelf voedsel en onderdak vinden, en ook werk. Zo verdiende Achiel een hele tijd de kost als schippersjongen, vervolgens als scheepslosser en ook een tijdje in een steenoven. In de loop van 1916, hij was toen 18, werd hij opgeroepen voor zijn legerdienst. Hij komt in Normandië terecht voor zijn opleiding, wordt afgekeurd voor de militaire dienst, en wordt uiteindelijk tewerkgesteld in een munitiefabriek. Na het ondertekenen van de wapenstilstand kon hij eindelijk naar huis, maar het duurde nog een jaar vooraleer hij volledig gedemobiliseerd werd, aangezien het leger mede instond voor de heropbouw van het land.
Deze publicatie is absoluut geen academisch werk, met contextanalyse en een notenapparaat Рhet is trouwens nog steeds wachten op een diepgaande, wetenschappelijke biografie, zo hoorden we ook op de boekvoorstelling Рmaar het zijn, zoals de titel het trouwens aangeeft, gewoon herinneringen. Dat voel je ook tijdens het lezen: de ene keer zijn het mooi afgeronde verhalen, andere keren losse anekdotes. Het boek leest heel vlot en geeft een kijk op een veel minder bekende wereld tijdens de Eerste Wereldoorlog. Want Achiel Van Acker bevond zich niet in de frontzone en de loopgraven, h̩t beeld waarmee je die oorlog onmiddellijk associeert, maar daarachter. In een wereld die wel volledig in functie stond van de oorlogvoering. Dat gegeven alleen vond ik al een verrijking om te lezen.
Voor wie ook maar een beetje geïnteresseerd is in de Eerste Wereldoorlog, is dit boekje zeker een aanrader.
Achiel Van Acker, Herinneringen – Oorlogsjaren. Jeugd in oorlogstijd 1914-1918. Oostakker/Gent, Tempus Editions/Amsab-ISG, 2012, 166 pp.
Prijs: € 19,90
Info en bestellen via de website
© 2012 GENTBLOGT VZW
bedankt Veerle, lijkt me een interessant boek