Hoffelijk fietsen in Gent, het verhaal van de mug en de olifant … ?

woensdag 10 december 2014 12u55 | Jan Naert & Pascal Debruyne | 26 reacties
Trefwoorden: , .

“I want to ride my bicycle, I want to ride it where I like!”, zong Freddy Mercury van Queen. Die vrije fietser kreeg op 29 november volgende boodschap in de Gentenaar “Dit filmpje moet Gentse fietsers meer manieren leren in het verkeer.” Een titel die kan tellen en die voor veel fietsers in Gent waarschijnlijk een wrange bijklank heeft. Het is de baseline van een campagne van het Gentse stadsbestuur die door middel van filmpjes de fietsers (voorgesteld als een ‘wild dier’) wil opvoeden tot hoffelijkheid. Ze zouden andere weggebruikers de pas afsnijden en zich niets aantrekken van verkeersregels. Deze pedagogische gids voor de hoffelijke fietser, nog steeds de kwetsbare weggebruiker, is een aanfluiting en een bedenkelijke investering van publieke middelen. De filmpjes creëren immers een negatief imago van de fietser, die teveel plaats inneemt en het andere weggebruikers als de voetganger en auto moeilijk maakt.

Enkele vervelende beestjes maken de kudde niet

Gent kent een gestage stijging van fietsers die zich bewegen in de stad met ongeveer 180.000 fietsverplaatsingen per dag . Dat dit fricties oplevert met andere weggebruikers is geen wonder. We ontkennen ook niet dat enkele beestjes in deze groter wordende kudde het soms te bont maken. Wat we ten stelligste ontkennen is dat dit fenomeen opweegt tegen de lasten die deze grote groep fietsers ondervinden in de stad. De balans is niet in evenwicht. We krijgen het fenomeen van de omkering: in plaats van het beestje in verdrukking nog beter te verzorgen, krijgt het beestje een les in hoffelijkheid.

De plaats van het beest in de stad

Ook wat betreft de ruimte voor fietsers wordt er aan omgekeerde beeldvorming gedaan. In het filmpje komt o.a. aan bod hoe er sprake is van brede en veilige fietspaden in Gent. Hierbij wordt het bekende fietspad tussen binnenring en het Woodrow Wilson plein getoond, dit fietspad ligt tussen bomen en los van de rijweg. Dit is een goed voorbeeld van hoe het zou kunnen zijn, maar is helaas ver van de realiteit. Dit mooie fietspad is, naast het fietspad langs de coupure links, vrijwel het enige veilige fietspad. De fietser wordt op veel plaatsen letterlijk verdrukt door rijdende en geparkeerde auto’s die plaats innemen van ongeveer zes fietsers. Dat hierbij het risico bij confrontaties vooral bij de fiets ligt als kwetsbaar dier is duidelijk, het beest auto is immers gepantserd. Naast plaatsgebrek zijn ook de andere condities voor de fiets weinig benijdenswaardig, fietspaden met obstakels en in slechte staat en ongezonde dieseldampen zijn geen pretje. Het parkeer en-mobiliteitsplan van Watteeuw doen al heel wat om autoverkeer uit het centrum te weren. Maar de druk op de 19de eeuwse gordel blijft zonder antwoord. Het is ook daar dat betere fietsinfrastructuur en alternatieve connecties ontbreken.

Verzorg het beestje, het is kwetsbaar

De fietsvriendelijkheid moet veel beter. Fietsers zijn immers kwetsbaar en ingrepen blijven teveel beperkt tot lapmiddelen. Zo zijn fietsstraten die telkens onderbroken worden door ‘niet fietsstraten’, en rode of gele asfaltstroken op de rijweg slechts aardige pogingen, maar in de realiteit niet werkbaar. Die stroken op de straat in een kleurtje bijvoorbeeld, komen niet tegemoet aan het probleem. Het zijn immers geen veilige en ruime fietspaden afzonderlijk van de rijweg. In realiteit blijven fietsers op deze stroken gevangen tussen auto’s. Bovendien houden veel auto’s geen rekening met deze zogenaamde voorrangsstroken. Ingrepen voor de fietser gaan dus te weinig ver in vergelijking met de grote ongelijkheid tussen auto en fiets in de stad. Als er voldoende fietspaden zouden zijn die voldoende breed zijn en die los liggen van de autoweg, dan zou het aanspreken op hoffelijkheid nog enigszins verdedigbaar zijn.

Conclusie, geef het beestje wat zuurstof

Het gaat ons dus over prioriteiten. In plaats van geld te besteden aan bijsturing, is net meer zorg voor de fiets noodzakelijk. De controles voor verkeerd fietsgedrag werden deze week opgedreven. Maar wat met de automobilisten? Wat is daar de pakkans? Elke ochtend zien we tientallen overtredingen door automobilisten die veel ergere gevolgen kunnen hebben: van parkeren op het fietspad tot geen voorrang verlenen aan zwakkere weggebruikers, tot fietsers de pas afsnijden en overdreven snelheid. Deze overtredingen worden te zelden aangepakt.

Als een fietser een auto de pas afsnijdt is het risico voor de automobilist op schade behoorlijk wat minder dan omgekeerd. Dat dergelijk promomateriaal geproduceerd wordt, is onrespectvol ten aanzien van de grote groep fietsers die zich elke dag in Gent bewegen en die, op risico van lijf en leden, toch blijven volharden om tussen auto’s te laveren. Naast de verloren kost, hebben deze filmpjes ons inziens zelfs een negatief effect, omwille van een foute representatie van de fietser als potentieel vervelend in de stad. Laat dus het fietsbeestje wat zuurstof en koester het in plaats van het met een paternalistisch vingertje te wijzen op hoe hoffelijk het moet zijn.

© 2014 GENTBLOGT VZW

26 reacties »

  1. Reactie van Stan

    Allemaal grote onzin en flauwe kul. Volg als fietser gewoon ALTIJD het verkeersreglement en er is geen enkele discussie en ook geen enkel probleem. Rij dus nooit door een rood licht, rij nooit op het voetpad, rij bij donker nooit zonder lichten, rij niet als spookrijder aan de verkeerde kant van de weg, geef in het voetgangersgebied altijd voorrang aan de voetganger (rij stapvoets of stap af bij veel voetgangers), enz…

    • Reactie van Stan

      Volgens de cijfers van de stad kregen automobilisten in Gent op één jaar 128.000 boetes en 176.000 parkeerretributies. Dit betekent een gemiddelde van 833 per dag! En dan hebben deze jongens hier nog eens het lef om te zeggen dat het de fietsers zij die geviseerd worden…?! Ga gewoon eens staan op de Heuvelpoort en daar zie je continu overtredingen door fietsers, veel meer dan overtredingen door autobestuurders.

      • Reactie van Valérie

        Volg als automobilist gewoon ALTIJD het verkeersreglement en er is geen enkele discussie en ook geen enkel probleem. Wég 128.000 boetes en 176.000 parkeerretributies. Wég reacties van Stan. Het leven kan zó simpel zijn!

      • Reactie van franky de fietser

        ga eens staan aan de fortlaan en tel het aantal snelheidsovertredingen – is het een wedstrijd overtredingen vaststellen geworden? (ik win)

        u lijkt iemand die kwaad is op ‘fietsers’.
        word er zelf een!

    • Reactie van Tine

      Fijn om weten dat ik 0% risico heb om doodgereden te worden gezien ik me aan het verkeersreglement houd.

      • Reactie van Stan

        Tine en Valérie,
        er zijn nauwelijks controles op fietsers maar wel veel controles op auto’s. Als men dan al eens een fietscontrole of jaarlijkse (!) campagne gaat doen dan wordt die meestal uitgebreid op voorhand aangekondigd. Op die manier worden fietsers gepamperd met normvervaging als gevolg. Als er dan eindelijk eens een handvol fietsers een boete krijgen (omdat ze door het rood licht rijden!) in plaats van een waarschuwing dan is er plots blijkbaar een zeer groot probleem. En dan nog een filmpje er bovenop!

        Dit artikel gaat over frustraties van een fietser o.a. omdat “controles voor verkeerd fietsgedrag deze week opgedreven werden” en men beweert volledig verkeerd dat fietsers nu wel maar auto’s nauwelijks aangepakt worden: “wat met de automobilisten? Wat is daar de pakkans?”.

        Het is zo demagogisch dat schepen Watteeuw zelfs hierop reageert dat men toch een klein beetje serieus moet blijven…

        • Reactie van Frans

          Stan, pamperen leidt tot normvervaging, daar heb je gelijk in. Maar is zo’n filmpje ook geen vorm van pamperen? Opvoeding lijkt mij niet de opdracht van de overheid, wel ervoor te zorgen dat de regels die ze stelt worden toegepast.

  2. Reactie van bram

    Conflicten tussen verschillende soorten weggebruikers zou men vaak kunnen oplossen door verschillende soorten van elkaar scheiden, en ook duidelijk te maken wie nu in een bepaalde straat de prioritaire gebruiker is. Als fietser zou ik er geen probleem mee hebben dat Veldstraat, Langemunt, Mageleinstraat, Korenmarkt, Koren- en Graslei exclusieve wandelstraten zouden worden waar fietsers moeten afstappen of omrijden. De Heuvelpoort ligt op de campusroute waar duizenden fietsers gebruik van maken, kunnen daar geen aparte stoplichten bij geplaatst worden exclusief voor fietsers, zodat ze vóór de auto’s kunnen oversteken, zoals voor bussen van De Lijn blijkbaar wel kan. Auto’s moeten op bepaalde plaatsen vlotter de stad kunnen uitraken: in plaats van auto’s overal weg te pesten kan men beter in een aantal straten auto’s bevoordelen: waarom is de Gebroeders Vandeveldestraat tussen Onderbergen en Oude houtlei enkele richting? Waarom is het stuk koophandelsplein tussen Schouwburgstraat en Zonnestraat enkele richting? Waarom geen stoplichten plaatsen voor voetgangers op de Brabantdam om wagens toe te laten vlot naar de E17 te rijden?

    • Reactie van Tine

      Amen. Een betere infrastructuur, voldoende ruimte voor elke weggebruiker, en veel frustraties zouden verdwijnen (en regels zouden automatisch beter worden nageleefd).

    • Reactie van nic deroover

      Conflicten tussen verschillende soorten zou men vaak kunnen oplossen door verschillende soorten van elkaar scheiden, en ook duidelijk te maken wie nu in een bepaalde straat de prioritaire is.

      Hmm… ik heb slechts twee woorden uit je betoog gehaald en men bekomt een ultra nazistische propaganda. Soms lijken onschuldige denkpatronen niet altijd zo onschuldig.

      :-)))

    • Reactie van Marion

      Dag Bram,

      Helemaal met je eens. In winkelstraten moet je rustig en veilig kunnen lopen. In sommige steden in Nederland gaan ze nog een stukje verder. Daar mag je zelfs met je fiets aan de hand niet komen.Probeer tussen de fietsers eens boodschappen te doen op de Vrijdagsmarkt. Je neemt bij de supermarkt je fiets toch ook niet mee naar binnen.

  3. Reactie van Ernest

    Als iedereen doet wat hij moet doen zich houden aan het verkeersreglement ( de wet dus ) dus ook de fietsers is al de rest bla bla bla !!!

    • Reactie van Pieter

      Zo is het maar net. En dat geldt eigenlijk voor alles. Vuilnis in de vuilnisbak, graffiti enkel op jouw eigen gevel, des nachts snaveltje dicht.

      • Reactie van franky de fietser

        in een ideale wereld is dit inderdaad zo.
        de fietsomstandigheden zou ik echter verre van ideaal noemen…

  4. Reactie van kat

    als fietser nog nooit een ongeluk gehad en wel hierom : kijk steeds goed uit je doppen, neem steeds de minst gevaarlijke weg, stap af en steek te voet over, geef voorrang aan de automobilist. Liever een paar minuten wachten dan mijn leven riskeren. Een fietser is een zwakke weggebruiker en moet zich daarvan bewust zijn.

  5. Reactie van h.

    Kat,

    Een fietser is geen zwakke weggebruiker maar een weggebruiker. “Neem steeds de minst gevaarlijke weg” en “Geef voorrang aan de automobilist”. Hoe lang wil je zelf nog leven in het land van Koning Auto? Als frequent fietser kijk ik steeds goed uit mijn doppen. Toch heb ik een tijdje terug een tamelijk zwaar ongeval gehad omdat je op sommige situaties (in mijn geval een plots openslaand autoportier) niet altijd kunt anticiperen..

    • Reactie van kat

      als je iemand kent die omver gereden is, zie je dat allemaal wel anders. Laat ze maar voorbijrazen tot de kust veilig is.

    • Reactie van 3S

      omdat je op sommige situaties (in mijn geval een plots openslaand autoportier) niet altijd kunt anticiperen..

      Ik probeer altijd voldoende ver van geparkeerde auto’s te passeren, namelijk de breedte van een openslaand portier.
      Helaas niet altijd mogelijk, omdat je verplicht bent op onveilige fietspaden te rijden zoals Antwerpsesteenweg en Evergemsesteenweg.

      • Reactie van h.

        Ongelofelijk dat je toevallig de Evergemsesteenweg aanhaalt als voorbeeld want het was daar dat ik mijn ongeval heb gehad met dat openslaand portier.

        • Reactie van 3S

          Tja, het zijn ook de twee ergste voorbeelden die ik ken.

          Op de Antwerpsesteenweg bv. is er een dodelijk ongeval gebeurd met een openzwaaiend portier.

          Wie kent nog van die “moordstroken” in Gent?

    • Reactie van bram

      Sommige fietsers zijn echt gek daarentegen. Ik kruis dagelijks de Krijgslaan met de fiets op een een punt waar 20m. verder lichten zijn. Dus wacht ik daar om over te steken met de fiets tot het rood is voor de auto’s en dan kan je rustig oversteken. Logisch toch zou je denken? Toch zie ik daar dagelijks andere fietsers blindelings de baan over schieten, die mensen wagen hun leven en verstoren het autoverkeer, om pakweg een minuut uit te sparen. Soms vraag ik me toch af waar sommige mensen hun verstand zit.

  6. Reactie van eric vdP

    - Als dagelijkse fietser door de stad voel ik mij zeer bedreigd door andere fietsers die onaangekondigd links en rechts voorbijsteken of plots afzwenken.

    - Door een belletje of handgebaar bij het afdraaien kan veel frustratie vermeden worden. Automobilisten kijken veelal dankbaar als je met de arm de richting toont waar je naar toe gaat. (is dat trouwens niet meer verplicht?)
    Beter communiceren met de automobilisten maakt het voor ons veel veiliger.

    -In Kopenhagen kent men ondertussen ook al verkeersagressie onder fietsers, vooral aan de stoplichten. We zijn niet beter dan de rest.

  7. Reactie van lieve

    Destijds moesten we tussen de tramsporen en de kasseien het evenwicht behouden op een stalen ros.
    Er is al veel verbeterd, zowel wat infrastructuur als de fietsen zelf betreft.
    Er kunnen nog wat fietsparkeerplaatsen bij, zodat ook smallere voetpaden toegankelijk blijven voor minder mobiele personen.
    Maar waarom fietsers op het voetpad als aan beide zijden van de rijweg een breed fietspad is?
    Fietsers? Watjes geworden.

    • Reactie van franky de fietser

      >destijds

      nederkouter, pasteurlaan, zonnestraat,… ?

      >watjes

      overtrokken, beledigende, veralgemenende stigmatisering – goed bezig…

  8. Reactie van Franky

    Vermits ik zelf dagelijks in het Gentse met de auto onderweg ben, probeer ik zoveel mogelijk op te letten en fietsers voorrang te geven. Zeker als dit ouders met kinderen zijn op weg naar of van school. Ik blijf er liever achter rijden aan een slakkegangetje dan ze proberen snel optrekkend voorbij te scheuren.
    Maar de studentenpopulatie in Gent met de fiets of te voet dat is iets anders. Het mooiste voorbeeld zijn de extra verkeerslichten op de Kasteellaan aan het zebrapad aldaar. De lichten zijn daar geplaatst om het voor iedereen veiliger te maken. Maar men zou eens moeten turven (zoals men soms doet aan de dampoort zelf) hoeveel fietsers/voetgangers (voornamelijk studenten) hier oversteken als het oranje/rood is. En dit is nog gevaarlijker dan voorheen omdat automobilisten nu minder opletten als het voor hen groen is.
    Het is natuurlijk makkelijk om als fietser constant de autogebruiker te beschuldigen (en vice versa), maar men kan toch niet ontkennen dat de laatste jaren de politiek/politie toch een heel ernstige inspanning gedaan heeft in het voordeel van de zwakke weggebruiker.
    Ook de ontbrekende/defecte fietsverlichting kan men hier nog op de agenda zetten.

  9. Reactie van Pierre

    Ik heb vroeger als onthaler in de Kathedraal veel kontakt met bezoekers uit binnen en buitenland gehad en krijg nu nog regelmatig bezoek uit het buitenland.
    Ik weet niet waarom er zo vele de opmerking gemaakt hebben ” wandelen in de stad is zeer gevaarlijk door het gedrag van fietsers ” ?