RSSDe Roovers speelden ‘All my sons’
Wanneer we door de gangen van de Vooruit naar de theaterzaal lopen, valt me op dat er iets anders is dan anders. Het is het licht. Voor mij is naar het toneel gaan echt een winterbezigheid, en doorgaans is de zon al lang onder als we door die gangen lopen. Nu is het echter licht en warm buiten, en dus ook een beetje hier.
Terwijl we ons plaatsen zoeken, is er al veel beweging op het podium. Ik kan het even niet plaatsen; bij theater is er toch geen voorprogramma, en een stuk begint doorgaans toch niet te vroeg…? Alle acteurs van het gezelschap de Roovers staan, zitten en lopen op het podium. Hoofdacteur Peter Gorissen spreekt het binnenkomend publiek aan, maakt aan de lopende band grapjes, vraagt een tampon voor een van de actrices,… Dan stelt hij een voor een de acteurs voor, en na een valse start beginnen ze aan het stuk.
Dat stuk, All my sons, werd in 1947 geschreven door Arthur Miller. Het vertelt het verhaal van Joe Keller, de baas van een fabriek, en zijn gezin. De oorlog is reeds enkele jaren voorbij en het leven heeft zijn gewone gangetje weer opgenomen. Enkel de leegte die zoon Larry heeft achtergelaten, sinds hij nooit meer is teruggekeerd uit de oorlog, blijft schrijnen. Moeder Kate Keller houdt hardnekkig vol dat hij nog leeft, tot grote ergernis van broer Chris en Joe, die willen verdergaan met hun leven.
Op een zomernamiddag heeft Chris de vriendin van zijn gesneuvelde broer uitgenodigd, omdat hij haar een aanzoek wil doen. Haar komst heropent een smerige doos die Joe Keller al zo lang succesvol gesloten heeft gehouden.
De vader van Larry’s vriendin Anny zit immers in de gevangenis. Hij was vroeger een werknemer van Joe, en zit nu opgesloten omdat hij verantwoordelijk zou zijn voor de levering van defecte vliegtuigonderdelen aan het leger. Kort na de levering zijn 21 vliegtuigen die hiermee gebouwd werden neergestort, en geen van de piloten heeft het overleefd. Joe Keller werd eerst veroordeeld, maar dan in hoger beroep weer vrijgesproken en heeft sindsdien zijn bijzonder winstgevende fabriek verder uitgebouwd.
Wanneer plots Anny’s broer George aankomt, barst de etterende zweer van verdenkingen en leugens eindelijk open. Was Joe op de hoogte van de levering van defecte onderdelen? Of meer nog, heeft hij het bevel gegeven? Heeft hij de schuld bewust afgewenteld op zijn werknemer? En is zijn eigen zoon Larry neergestort in een van zijn vliegtuigen met een constructiefout? Heeft hij zijn eigen zoon vermoord?
Ster van de avond is absoluut Peter Gorissen, die een uiterst vriendelijke maar ook bijzonder geslepen Joe Keller neerzet. De andere acteurs zijn ook bijzonder verdienstelijk, maar komen gewoon een stuk minder aan bod.
Er worden enkele belangrijke thema’s aangeraakt, zoals het evenwicht tussen de verantwoordelijkheid voor zijn eigen geluk en dat van zijn gezin, en het geluk van de anderen. Hoe handelen mensen in moeilijke omstandigheden? Beseffen ze altijd de volledige reikwijdte van hun daden? En hoe herstellen de verhoudingen zich na de oorlog, tussen zij die er goed zijn uitgekomen, zich misschien zelfs hebben verrijkt, en zij die minder geluk hebben gehad…
Het stuk begint meteen boeiend, en neemt rustig de tijd om de situatie en de personages te schetsen. Het gaat zo rustig, dat na een uur de vaart er wat uit is, en de verveling licht begint toe te slaan. Het stuk kabbelt wel erg gemoedelijk voort, en je vraagt je een beetje af waar je nu eigenlijk naar zit te kijken, naar theater of naar de dagelijkse soap. Maar dan begint de spanning zich stilaan op te bouwen, en het laatste half uur is weer bijzonder sterk. Je voelt dat het uitkomen van de waarheid hoe langer hoe meer onafwendbaar begint te worden, hoezeer de personages ook worstelen om de potjes gedekt te houden. Wanneer het dan plots gedaan is, schrik ik letterlijk op uit mijn stoel, zozeer zat ik geconcentreerd te kijken. De acteurs worden met luid applaus tot vier keer teruggeroepen.
All my sons door de Roover, gezien op 14/04 in de Vooruit.
© 2007 GENTBLOGT VZW
het was zeer beklijvend en griezelig actueel. Van WO 2 naar Irak, de rode draad blijft bruut winstbejag en jonge mannen die daarvoor of daardoor moeten gaan sterven. Proficat De Roovers.
Het is knap van De Roovers dat ze, zo heb ik toch de indruk, een lijn steken in de stukken die ze spelen, met klemtoon het thema geweten/potjes dekken.
Inderdaad een aanrader!
(alleen niet zo praktisch dat de deur maar enkele minuten voor de aanvang van de voorstelling open ging, maar eens je binnen was, begon idd meteen het “voorprogramma” en was het wachten voorbij)
Een mooi stuk dat toont dat ook meer klassieke stukken een plaats hebben binnen theater. Goed gespeeld en met thema’s die ofwel universeel zijn (schuld, wroeging, eigenbelang) ofwel met het WO2 gebeuren dat makkelijk naar de hedendaagse gebeurtenissen te vertalen is (conflicten, mensen die zich achter een gemeenschappelijk hoger doel scharen en anderen die genadeloos profiteren van dit idealisme). Peter Gorissen is echt heel goed, andere acteurs zijn op niveau. Mooi gedaan. Entertainend.
Het decor is ook zeker het vermelden waard: onmisbaar bij de overgang van een zonnige zondagmorgen met een gelaten, open sfeer tussen de buren, naar een donkere en rusteloze nacht.
Waar ik van schrok was het hypocriet gedrag en het liegen van de personages: een vriendelijk gezicht opzetten tegen iemand die je haat, het verbergen van informatie,… Het leek allemaal zo ondraaglijk realistisch.