Gentblogt

Instinct in het NTGent

maandag 3 december 2007 8u44 | Veerle | 2 reacties
Trefwoorden: NTG, theater.

Woensdagavond gingen we nog eens op verkenning in het huidige theaterlandschap en trokken we richting NTGent voor hun nieuwste productie Instinct, zeker na het verslag van Patricia over de open repetitie. De vorige keer dat we er waren werden we geconfronteerd met de zware klei van Oresteia (en ik verzeker je, mijn opzet toen was volkomen geslaagd: mijn tieners zullen zich het verhaal van Orestes nog lang herinneren).

Nu hadden we ons laten verleiden door de term “een muzikale crimi”, ook al wisten we niet wat we ons daar precies moesten bij voorstellen. Bij aankomst bleek dat de voorstelling bijgewoond werd door heelder groepen scholieren, en ik moet eerlijk toegeven dat ik er wat tegenop zag: scholieren staan nu eenmaal niet direct bekend om hun rustige uitstraling. Edoch, ik riep mezelf onmiddellijk tot de orde: als een maatschappij wil dat haar jeugd interesse krijgt voor cultuur, moet ze die jeugd ook de kans geven om die cultuur te nuttigen, samen met de kans om te leren hoe ze zich moet gedragen.

Maar genoeg gefilosofeerd, we kwamen voor het theater.

Een man ligt in een ziekenhuisbed en ontwaakt net uit de narcose. De man is Walter Ness en blijkt neergeschoten te zijn. Moeizaam vertelt hij het hele verhaal aan zijn vriend en collega Keyes. Verzekeringsagent Ness heeft zich laten verleiden door de zwoele Phyllis, de vrouw van oliemagnaat Robinson. Samen beramen zij het plan om Robinson te vermoorden en tegelijk een aanzienlijke verzekeringspremie voor zijn overlijden te kunnen opstrijken, elk vanuit hun eigen motieven. Hij, de succesverkoper van polissen, continu beducht voor oplichting, wil nu zelf, voor eenmaal in zijn leven, de ultieme fraude plegen. Zij is de sleur van het huwelijksleven met Robinson beu en wil gewoon van hem af, met liefst, als het even kan, nog een serieuze financiële bonus erbovenop.
En ook al weet je van bij het begin hoe het verhaal afloopt – Ness bekent al vrij vroeg: “Ik heb een moord gepleegd, voor geld en voor een vrouw. Ik heb het geld niet. En ik heb de vrouw niet.” – je blijft je toch het hele stuk door afvragen wie uiteindelijk Ness neergeschoten heeft. Het einde is niet conventioneel, maar ook helemaal niet verrassend.

Instinct is gebaseerd op de novelle Double Indemnity (1943) van de Amerikaan James Mallahan Cain, ook auteur van The postman always rings twice (1934). In 1944 werd Double Indemnity onder de gelijknamige titel verfilmd door Billy Wilder, een verfilming die nog steeds geldt als het prototype van de “film noir”. Die filmische beeldtaal is in het stuk sterk aanwezig. Een groot deel van het verhaal bestaat immers uit flashbacks, maar door een goede regie, scenografie en spel lopen heden en flashbacks naadloos in elkaar over. Er is nooit enige twijfel over tijdstip en plaats van het gebeuren. Het decor is sober en functioneel: het bestaat uit een aantal losse elementen – een ziekenhuisbed, een canapé, enkele bureaus en bureaustoelen, een verrijdbare trap – die direct de plaats van actie visualiseren.

De hoofdrollen worden schitterend vertolkt – ook al is het ‘Hollands’ elke keer weer even wennen – door Pierre Bokma (Walter Ness), Elsie de Brauw (Phyliss Robinson), Wim Opbrouck (Keyes) en Frank Focketyn (Robinson). Sanne den Hartogh, Katja Herbers, Servé Hermans en Kristof Van Boven geven de bijrollen gestalte, de ene al overtuigender dan de andere. Frank Focketyn en Sanne den Hartogh nemen bovendien meerdere rollen voor hun rekening. En lieve mensen van het NTG, is het nu echt zoveel gevraagd om in het programmaboekje/website bij het overzicht van de spelers, ook even aan te geven wie welke rol speelt? Ik vind dat nochtans handig, om achteraf nog iets te kunnen opzoeken bv., over een acteur of de naam van een personage (zo weet ik helemaal niet meer hoe de manager van de verzekeringsmaatschappij heette), maar misschien ben ik daar te ouderwets in. Maar dit terzijde.

Ik blijf het er ook moeilijk mee hebben als er te veel geschreeuwd wordt op het podium. Ik blijf een grote fan van Wim Opbrouck, maar jammer genoeg was het vooral in zijn dialogen dat het mij opviel. Ik vind dat dit meestal ook geen meerwaarde aan het stuk biedt (en ik geef toe, ik hou van onderkoeld acteren) en het komt zeker de verstaanbaarheid niet ten goede. Net zoals wanneer de acteurs helemaal op het achterplan, met hun rug naar het publiek, speelden. Ook die dialogen zijn mij ontgaan. Ik ben absoluut niet tegen vernieuwing en verfrissing in het theater en zelfs niet tegen experimenten, maar de wetten van de akoestiek kunnen ze nog altijd niet veranderen, me dunkt. Ik weet het, ik ben een moeilijke madam, ik.

Zeer sterk vond ik dan weer de korte muzikale intermezzi. Verschillende scènes werden onderbroken of benadrukt door muziekfragmentjes, al dan niet a capella gezongen of geneuried door het hele gezelschap (alle acteurs bleven de hele voorstelling op scène). Dat maakte het geheel wat lichtvoetiger en gaf tegelijk de kans om de dingen te laten bezinken, want het stuk gaf toch heel wat stof tot nadenken. Maar om daardoor het stuk nu het etiket “muzikale crimi” op te kleven, vond ik dan weer overdreven, daarbij stel ik mij iets helemaal anders voor. Heb ik al gezegd dat ik een moeilijke madam ben?

Het nadeel van het bespreken van negatieve punten is dat die op de een of andere manier altijd meer plaats innemen dan de positieve punten, ook al betreft het slechts details of persoonlijke visies. Laat het dus zeker duidelijk wezen, ik heb ten volle van deze voorstelling genoten: een stuk met heel wat inhoud, knap acteerwerk van de hoofdpersonages, een zeer goede scenografie en een regie waar, ook dankzij af en toe een komische noot, vaart in zat. De voorstelling duurde tot vijf voor twaalf en ik ben niet in slaap gevallen (wie mij zeer goed kent, weet wat dit betekent).
Trouwens, die scholieren waar ik bang voor was, die hebben we helemaal niet gehoord, en dat wil ook veel zeggen, niet?

Meer over Instinct vindt u hier. Foto’s van het stuk vindt u hier (maar als u nog wilt gaan kijken, wacht u beter tot u het stuk gezien hebt – ik vind dat er één foto te veel in staat)

Instinct is nog te zien in het NTGent op 4 en 5 december 2007 om 20.30 u. en duurt tot 23.55 u. Reserveren kan op 09/225.01.01 of via de site https://www.ntgent.be
Als u de voorstelling nadien nog wil bekijken, kan u terecht op diverse podia in Nederland. In juni 2008 staat Instinct in Wenen geprogrammeerd, op de Wiener Festwochen.

© 2007 GENTBLOGT VZW