RSSIt’s Monk, Jim, but not as we know it
Ach, ik moet mij verontschuldigen. Door omstandigheden –’t is ook altijd hetzelfde– heb ik u dit concert niet nadrukkelijk genoeg kunnen aanraden. Niet dat het een hoogvlieger was zoals die andere twee, maar het was op verscheidene vlakken wel een heel goed concert –al vergde het behoorlijk wat inspanning van de luisteraar.
In jazz draait zowat alles rond interpretatie. Muzikant ‘x’ heeft stukje ‘y’ gehoord, en verwerkt dat in of tot zijn eigen stukje ‘z’ –intertekstualiteit wordt dat principe wel eens genoemd in de literatuur, en het is een heel populair gegeven in een heleboel stromingen die vaak door ‘post’ worden voorafgegaan (postmodernisme bijvoorbeeld). Vreest niet evenwel, deze bespreking wordt geen theoretische uiteenzetting.
Twee muzikanten, Elliott Sharp, en Michiel Braam, zijn eens duchtig gaan luisteren naar Thelonious Monk, de jazz pianist en componist van wie u zeker al iets hebt gehoord –Blue Monk bijvoorbeeld, of Epistrophy. Monk wordt aanzien als één van dé belangrijkste jazzmuzikanten, en wordt vaak vader van de bebop genoemd. Mede doordat zijn stijl gevarieerd is, weet hij ook zijn muziek boeiend te houden. Hij maakt frequent gebruik van climax, en pauzes die veelal aarzelingen lijken, maar bijdragen tot het muzikaal verhaal dat hij brengt.
Sharp en Braam brachten gisteren in Vooruit elk een heel eigen visie op Monk. Braam was misschien iets herkenbaarder, Sharp dwaalde veel meer af. En afdwalen is dan eigenlijk nog zwak uitgedrukt, niet weinig viel er niet veel meer dan een paar noten van een thema nog duidelijk te herkennen.
Twee jaar geleden bracht Sharp de cd Sharp? Monk? Sharp! Monk! uit, die een uitstekende voorbereiding was op het concert. De sound op de cd was evenwel veel minder doorleefd. Het is dan ook een studioplaat, en een interpretatie, zoals we die gisteren te horen kregen, schreeuwt gewoon om een live uitvoering met een boel improvisatie erbij. Elliott Sharp kwam dan ook op, ging zitten, en net toen we dachten dat hij wel heel lang naar de juiste toon op zijn gitaar aan het zoeken was, herkenden we Monk. Zonder veel plichtplegingen was de gitarist vertrokken voor een drie kwartier durende ‘Monk suite‘. Typerend voor Sharp was het hameren op de snaren met de vingertoppen (van beide handen), een techniek die zeer passend was bij de composities en speelwijze van Monk.
Toen Michiel Braam muziek studeerde had hij een hekel aan solfège, dus stelde hij aan zijn leraar voor een andere oefening te maken. En warempel: hij heeft 70 composities van Monk opgeschreven in een boek waaruit hij gisterenavond een aantal kopies had meegebracht, en die zijn leidraad voor het concert vormden. Na elke interpretatie vermeldde hij de stukken die hij had verwerkt: “misschien kunnen we er een wedstrijdje van maken, wie herkent er het grootste aantal Monknummers?” Braam overbelichtte in bepaalde stukken de aarzelende pauzes van Monk en de stiltes die de componist in zijn werk heeft gelegd, en zo kreeg de toehoorder onbewust ook meer inzicht in het werk van Thelonious Monk.
Sharp was misschien meer blues dan Braam, maar Braam had dan weer het ‘voordeel’ om net zoals Monk aan de piano te zitten. De volgorde waarin de muzikanten opkwamen was ook al goed geregeld, want Braam was een lichtere opgave voor de luisteraar dan Sharp. Eigenlijk was dit soort muziek perfect als introductie voor wie ook wel eens naar wat experimentelere jazz wil luisteren. De composities van Monk zijn heel herkenbaar, en de uitstapjes of interpretaties die de muzikanten daar gisterenavond aan toevoegden, toonden op een te volgen manier waartoe improvisatie kan leiden. Dik in orde dus.
Elliott Sharp / Michiel Braam – play Thelonious Monk, gehoord in de Balzaal van Vooruit, dinsdag 29 januari 2008 om 20u.
—
Volgende week iets wat je echt live moet zien. Ze hebben net een cd uit, maar dit project vraagt erom, om gezien te worden. Niet te missen, denken wij.
Mâäk’s Spirit feat. Samanta7 & Kgafela Oa Mgogodi – Stroke in de Domzaal van Vooruit, vrijdag 8 februari 2008 om 20u. Toegang € 12 / 8 (vvk)
© 2008 GENTBLOGT VZW
Ik hoorde te laat de uitzending van Neve met de muziekprogrammator van de Vooruit om nog mijn plannen te veranderen. Het klonk in elk geval wel wijs. En ja, volgende week zul je ons daar wel ergens kunnen tegenkomen, ook al dankzij dat zelfde radioprogramma (komen we nog eens uit ons kot).
Ja, ik heb al eens van Thelonious Monk gehoord, maar als ik eens iets meer wil horen, blijf ik wel op mijn honger zitten. Vroeger toen ik een tiener was had Paul van het Damberd een programma op Radio Toestel over Jazz. Vandaag zou ik niet weten wat kiezen als ik in de auto jazz wil horen. Klara geeft mij bijna altijd voorspelbare klassieke muziek (Gisteren na elkaar Handl, een vreselijk langdradig stuk Beethoven en dan nog iemand die ook heel bekend is, maar wiens naam ik kwijt ben). Net alsof men op radio één alleen de Beatles, de Stones, en de Beatles zou draaien;)