Stillen
Misschien was u er bij in januari toen Lotte van den Berg een op zijn minst memorabel te noemen voorstelling in Vooruit bracht? Ik trok me dan ook op aan de gedachte dat Stillen anders (lees: beter) zou zijn, zoals Ann Sofie opmerkte in de commentaren en zoals ik nog hier en daar meende te lezen.
Stillen is inderdaad anders en toch ook weer niet. Maar laat ik niet op de feiten vooruit lopen. Op het ticket stond Theaterzaal A5, stoel 20. Alleen werden we niet langs de normale weg in de theaterzaal geleid. Nee, we mochten een plaatsje op de tribune op het podium uitzoeken, waardoor we dichter met onze neus op scène zaten, wat ook wel nodig was voor deze eerder intieme voorstelling.
Stillen staat voor “het rustig maken van iets rusteloos in het lichaam”, zoals ze het zelf omschreef in het nagesprek. Lotte van den Berg maakte de voorstelling in Berlijn, en deze keer vertrok ze van de titel. Stillen is een Duits werkwoord dat wij kennen als honger stillen, pijnstillers, maar in het Duits wordt het ook gebruikt om de borst geven aan te duiden. Ze wou een voorstelling over aanraken, de behoefte om aangeraakt te worden en aan te raken. Zelf omschrijft ze de voorstelling als tekeningen aan de muur, en dat vond ik eigenlijk een treffende omschrijving. Zes personages brengen een verhaal en ook weer niet. Er is een ouder koppel, een jonger koppel, een meisje en een “blinde” jongen. Je kan er zelf een verhaal in herkennen, maar ook weer niet.
De voorstelling spreekt tot de verbeelding om meerdere redenen. Er is die geur van zeep die je neus prikkelt maar die je niet meteen kan thuisbrengen. Tot blijkt dat de vloer niet van kleine mozaiekjes gemaakt is maar van stukjes zeep. Dertigduizend aan 11 cent het stuk wist Lotte achteraf te vertellen. De acteurs slagen erin om een zekere spanning op te bouwen, zonder woorden. Tom Bonte beschreef het in het nagesprek als “de stilte laten regeren”. In Stillen wordt bijna niet gesproken, het “verhaal” wordt op een andere manier in vorm gegoten door kleine gebaren, een blik,… Een ingehouden emotionaliteit die soms pijnlijk aanwezig is, als ook de eenzaamheid. Er zijn een aantal sterke beelden die me wel gaan bijblijven, wie de voorstelling gezien heeft weet vermoedelijk waar ik het over heb. Maar ik wil hier het plezier van degene die de voorstelling nog gaat zien niet vergallen.
Ben ik nu overtuigd? Nee, ook niet. Ondanks de sterke beelden slaagde Lotte er niet in om mijn aandacht gedurende het hele stuk vast te houden. Lotte kiest er bewust voor om haar verhaal zonder woorden op te bouwen. Ze beweert haar inspiratie te vinden in hoe mensen zich tot elkaar en de ruimte verhouden en dit ook in haar voorstellingen te willen verwerken, wat ik persoonlijk wel een boeiend uitgangspunt vind. Het vraagt inderdaad meer van de toeschouwer, maar wat is er nu leuker dan mensen kijken van achter een kop koffie, in de trein, in de supermarkt? Maar dan moet de ruimte er ook op voorzien zijn. Het was zeker een pluspunt dat we niet in de pluchen zetels van de theaterzaal zaten, maar vanop de derde rij moest ik ook al eens reikhalzen om te zien of er aan de andere kant van de scène iets gebeurde of niet. De gedachte aan een tenniswedstrijd ging even door mijn hoofd toen iedereen quasi simultaan naar rechts of links leek te kijken. Ik had het gevoel van iets te missen en dat vond ik spijtig.
Stillen van Lotte van den Berg, gezien op 11 april in Vooruit. Nog op zaterdag 12 april, tickets 09/267 28 28 (bespreekbureau 15-18u op zaterdag).
© 2008 GENTBLOGT VZW
Het lijkt me allemaal meer geschikt voor een film. Ik ben eigenlijk écht wel een fan van het gesproken woord. Als dà t er niet is moet er een ijzersterk beeld zijn, dat niet zo makkelijk op te roepen is in het theater. Denk ik! Voor Lotte vdB wellicht wel een goeie stijloefening, en een te waarderen risico.
Aan de andere kant van de scène gebeurde er ook niets ;-)
Nee, sterke beelden, dat wel, maar een geslaagde voorstelling was het niet… volledig akkoord
Lol, bedankt voor de geruststelling.