RSSNa de ketchup het realisme
Waar de piratenboot stond, staat opnieuw een toonbank, maar de tickets moet u nog aan de zijkant bestellen. De piraten en hun gebral zijn verdwenen. De muren zijn weer hersteld. We liepen er op een zondagmorgen binnen zonder de minste voorbereiding. Ik meende me te herinneren dat er een Belgische artiest tentoonstelde en het leek ons wel eens wat om een kijkje te gaan nemen. De naam Guillaume Bijl zegde ons weinig, cultuurbarbaren als we zijn, maar we waren wel nieuwsgierig.
“Tiens, wordt het SMAK gesponsord” was onze eerste reactie toen we het museum binnenliepen. Overal zagen we reclameborden, misschien doet hij iets met reclame? Het werd nog vreemder, we zagen stands met trappen, reizen, fitness,… een beetje zoals u dat op de jaarbeurs ziet. Met dit verschil dat u nu niet mag gaan zitten of wat dichter gaan kijken, hoewel het heel aanlokkelijk is. Het moet een nachtmerrie voor de bewakers zijn. Verder zagen we een zaal voor de verkiezing van Miss Flanders, een disco die me wel kon bekoren, een reisbureau,… Het verschil met de wereld van Paul McCarthy kan niet groter zijn. Maar is dit kunst?
Een vraag die ons ook spontaan ontsnapt bij het werk van Wilfredo Pieto, een dertigjarige Cubaan in de Kunst-nu ruimte. De prijs van de officiële olieprijs van de OPEC sinds de jaren 60 wordt er voorgesteld door witte balken. Heel visueel en goed gevonden.
Verder vonden we op de eerste verdieping verschillende musea van de hand van Guillaume Bijl. Het museum van lederhozen, het befaamde bidet-museum, het museum van de stoel in de Oost-Vlaamse kunst,… Ideeën die we al beter konden plaatsen en zeker na het bekijken van enkele filmpjes zagen we ook de humor en de relativeringskunst van de artiest. De opening van het bidet-museum in aanwezigheid van burgemeester Bart Somers en Véronique de Cock deed me glimlachen en verloste me ook van de vraag: zijn dat nu echt de bidets van deze diva’s of is dat gewoon een ideetje van de kunstenaar? De bidet van de hippe Vanessa Paradis had me al aan het twijfelen gebracht, maar toch.
In het museum zelf vonden we weinig houvast om een antwoord op onze vragen te vinden. Op de site lees ik achteraf dat Guillaume Bijl sinds het einde van de jaren ’70 de grenzen tussen kunst en maatschappelijke werkelijkheid aftast. Banale, vaak zelfs triviale, elementen vormen een uitgangspunt voor zijn werken. De realiteit wordt uit zijn alledaagse context gerukt en in een neutrale, onverwachte setting geplaatst waardoor de toeschouwer verplicht wordt een andere houding aan te nemen. De nadruk verschuift van een participerende rol binnen de realiteit naar een observerende rol aan de zijlijn van die zelfde realiteit. De werken van Guillaume Bijl kunnen in vier groepen ingedeeld worden, maar de afscheiding is niet steeds duidelijk. In zijn tentoonstelling in het S.M.A.K. toont Guillaume Bijl voor het eerst zijn zes verschillende musea (van de erotiek, van lederhosen, van bidets,…), zodat deze eindelijk als geheel te zien zijn. De benedenverdieping van het museum is een nieuwe grote transformatie-installatie, genaamd Flanders Extra Fair. De informatie plaatst wat we gezien hebben wel in een context. Zomaar een museum binnenlopen is blijkbaar niet altijd een goed idee. Of hebben we schandalig over het bordje heen gekeken?
S.M.A.K., Citadelpark, 9000 Gent. Open van dinsdag tot zondag van 10 tot 18u, gesloten op maandag. Tickets: 6 euro. Reductie: 4 euro. Gratis voor Gentenaars op zondagvoormiddag tussen 10 en 13uur.
Guillaume Bijl nog tot 6 juli 2008
© 2008 GENTBLOGT VZW