RSSWelkom in de Blauwe Zaal op het Kramersplein
Wie in de voorbije decennia af en toe eens proefde van het rijke Gentse culturele aanbod, is hoogstwaarschijnlijk ooit in een van de ‘gekleurde’ zalen terechtgekomen, zoals de Zwarte Zaal, de Witte Zaal, de Gele Zaal of de Groenzaal. Vanaf dit weekend komt daar nog een zaal bij. Dan wordt op het Kramersplein immers de Blauwe Zaal feestelijk geopend. En u bent van harte welkom.
Op dit pleintje vlakbij het Sint-Pietersplein bouwde stadsarchitect Adolphe Pauli in 1858-1859 in opdracht van het liberale stadsbestuur een jongensschool in neoromaanse stijl. Het was een vrijstaand, u-vormig gebouw, met in de rechtervleugel (kant Overpoortstraat) zeven klaslokalen. In de linkervleugel bevonden zich de woning en de tuin van de directeur. In de voorgevel aan het Kramersplein bevond zich de centrale toegangspoort, terwijl de sanitaire voorzieningen aan de achterzijde (Voetweg) werden gebouwd. De centraal gelegen speelplaats was omringd door een overdekte gaanderij.
De school bleek al onmiddellijk veel te klein, en nauwelijks twee jaar later, in de zomer van 1861, was de directeurstuin vervangen door vijf klaslokalen. Jaren later volgde nog een uitbreiding, met een turnzaal op de bovenverdieping. In de kelder werden publieke stortbaden ingericht, die nog een groot deel van de twintigste eeuw in gebruik bleven. Het gebouw fungeerde meer dan een eeuw als jongensschool, maar herbergde o.m. ook een zondagsschool voor mannen, een avondschool voor volwassenen en een volksbibliotheek van het Willemsfonds. Tussen het begin van de jaren 1970 en 1986 werd de school ingericht als stedelijk internaat voor een zestigtal jongens, waarna de beeldhouwklas van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten er werd ondergebracht (lees meer over de historiek in Nieuwsbrief nr. 18 van het Liberaal Archief).
Inmiddels was in 1982 het Liberaal Archief opgericht. Zij hadden een stek gevonden bij het hoofdbestuur van het Willemsfonds (toen nog in de Ham), maar door het almaar toenemend aantal archiefoverdrachten, werd het daar al gauw te klein. Dit gegeven bleek de komende jaren trouwens een rode draad in de huisvestingsgeschiedenis van de instelling. In 1986 vonden ze een onderkomen in enkele lokalen van de voormalige stadsschool op het Kramersplein. Toen ook die te klein werden en in 1995-96 de kans zich voordeed om het volledige pand te verwerven, werd niet geaarzeld. Het gebouw was echter niet aangepast aan de hedendaagse eisen van kwalitatieve archiefzorg. Dus werden architecten aangetrokken en plannen getekend, en in 2000 startten de verbouwingswerken. Het resultaat was een moderne archiefinstelling, met een ruime, lichte leeszaal en plaats voor meer dan 4.000 meter archiefopslagruimte. Bij de verbouwing werden de oorspronkelijke indeling van de school en het uitzicht van de gevels gerespecteerd.
Desondanks bleef er een dieperliggende wens sluimeren. De waarde van het archivaal erfgoed komt pas volledig tot zijn recht als zoveel mogelijk mensen de kans krijgen om ermee in contact te komen. Voor een tentoonstellingsruimte was in de bestaande structuur echter geen plaats meer. Dus werden er weer plannen getekend en uitgevoerd om op de ruime, braakliggende binnenkoer (de voormalige speelplaats) een nieuwbouw op te trekken, met op het gelijkvloers een grote polyvalente zaal voor tentoonstellingen of lezingen, op de verdieping vergader- en kantoorruimte en in de kelder extra archiefopslagplaats.
Inmiddels zwijgen de slijpschijven, zijn de aannemers naar andere oorden vertrokken en is het bouwstof weggewassen. De bouwwerf is de Blauwe Zaal geworden, klaar om bezoekers te ontvangen.
Komende zondag, 28 maart, gaan de deuren wagenwijd open om u te verwelkomen. U kan er terecht om het resultaat van de werkzaamheden te bewonderen én voor de openingstentoonstelling. Die geeft een eigenzinnige selectie van de rijke, zeer diverse collectie, zowel naar inhoud als naar soort materiaal: studenten, vlaggen, vrouwenbeweging, diploma’s, toneelverenigingen, verslagboeken, politiek, foto’s, werkmanskringen en vakbonden, boeken en brochures, sportverenigingen, affiches, jongeren, schilderijen, verkiezingen, medailles, mutualiteiten, menu’s, muziekverenigingen, brieven, seniorenverenigingen, kranten, culturele verenigingen, en nog heel wat meer.
Trouwens, indien u zelf nog verslagen, brieven, affiches, foto’s, foldertjes, verkiezingsdrukwerk e.d. betreffende de brede liberale beweging, gooi het niet weg, in het Liberaal Archief wordt dit met veel interesse ontvangen. Het Archief is ook nog op zoek naar foto’s, informatie en verhalen over de vroegere school.
Praktisch:
Opendeurdag Liberaal Archief: zondag 28 maart 2010 van 10 tot 17 u.
Kramersplein 23, 9000 Gent (door de Halfvastenfoor zit het gebouw momenteel wat verstopt door de kermiswagens, maar het is perfect bereikbaar)
Tel. 09/221.75.05
www.liberaalarchief.be
© 2010 GENTBLOGT VZW