Gentblogt

Buiten het STAM

dinsdag 16 november 2010 14u30 | Amaury Henderick | 14 reacties
Trefwoorden: erfgoed, geschiedenis, museum, STAM.

Een fotoverslag van achter de STAMschermen, dat is waarvan je hier al een tijdje af en toe kan meegenieten.
Een zekere Puinkabouter bracht op blogs als skyscrapercity.com al lang en vaak interessante fotoreeksen van STAM en Bijlokesite.
Het STAM vroeg hem onlangs om zijn activiteiten uit te breiden en ook binnen de muren van Bijlokeabdij en -klooster zijn ding te doen.

Zie een nieuw museum door zijn nieuwsgierige ogen…
een museum dat toont wat Gent tot Gent, en wat een stad tot stad maakt.
We namen al een kijkje in de ruimtes van de toekomstige permanente tentoonstelling, we focusten al op de inkom (hier, en hier). Vandaag doen we onze jas aan en bekijken we het STAM eens van langs de buitenkant.

(l) De hoofdtoegang van het STAM ligt langs de Godshuizenlaan, een stukje van de kleine ring, waar vroeger het kleine Jan Palfijnparkje lag. Dit is de zuidkant, dus niet de kant van het stadscentrum, maar die van het Sint-Pietersstation. Wie de voetgangersbewegwijzering van aan het station naar het centrum volgt, wordt via Holdaal naar hier geleid. Zo passeer je het STAM altijd voor je de binnenstad bereikt. Maar de Bijlokesite is natuurlijk ook toegankelijk vanaf de Bijlokekaai en de Jozef Kluyskensstraat.
De fotoreeks werd gemaakt op een maandag, sluitingsdag van het STAM. Daardoor was, jammer genoeg, het LED-scherm in het inkomgebouw uitgeschakeld… Maar normaal gezien wordt de aandacht dus extra hard op het museum gevestigd door de constante reuzengrote slideshow. (r) Het Jan Palfijnparkje, in feite eerder een stadstuintje, werd vroeger van het trottoir afgescheiden door een bakstenen muurtje en vervolgens, dieper gelegen, een buxushaag. Het was ook van de Bijlokesite afgesneden door een rij hoge populieren met daarachter een hoge bakstenen muur met 2 deurtjes die zo goed als nooit open stonden. Met de herinrichting van de Bijlokesite is de harde baksteen-met-afgrond barrière tussen de straat en het plein opgeheven en vervangen door een glooiing in het terrein, die komende winter nog beplant zal worden. Ook op het grasplein zelf, dat nu nogal leeg aanvoelt, zullen nog enkele bomen geplant worden, en naar ‘t schijnt zelfs meteen redelijk grote.

Deze toegang aan de Godshuizenlaan brengt je uiteraard niet enkel naar het STAM, maar ook binnen de hele Bijlokesite. Daarom staat dat ook duidelijk aangegeven. Toen ik deze foto midden oktober nam was de muur nog leeg, maar ondertussen zijn ook de namen van de verschillende aanwezigen op de site aangebracht, zoals het STAM zelf, het Muziekcentrum De Bijloke en de Hogeschool.

(l) De hoofdtoegang bereik je dus via de trap vertrekkende aan de Godshuizenlaan, maar voor wie een kinderwagen of rolstoel duwt, of gewoon niet graag trapjes doet, is er ook nog deze helling die vertrekt aan de Bijlokekaai. Er ligt ook een ruime, overdekte fietsenstalling. (r) De betonnen muur is nu nog heel vers en ongeschonden, maar daardoor dus ook vrij hard van uitzicht. Bedoeling is wel dat hij voor een groot stuk begroeid zou worden met klimplanten. De klimop die al jaren op het oude toegangsgebouwtje groeide, geeft alvast het goede voorbeeld.

(l) Zo, eenmaal binnen de Bijlokesite kom je hier, op het overdekte pad dat leidt naar de ingang van het STAM. Dat pad overbrugt onderweg een vijvertje, dat de omtrek volgt van het 19e eeuwse bijgebouw dat werd afgebroken om de site open te trekken. Pal aan die vijver, binnenin het inkomgebouw, ligt het STAMcafé, omringd door water en groen. (r) Naast die vijver liggen ook deze evenwijdige bakstenen stroken. Deze bakenen de locatie af van de Leiebeek die hier nog steeds stroomt, zij het ondergronds. Later in deze fotoreeks komt die nog terug.

(l) We lopen verder over het gras rond de vijver. In de achtergrond zien we de oude materniteit van het voormalige Bijlokeziekenhuis. Later meer daarover. (r) Onderweg passeren we het oude inkomgebouwtje: wie vroeger het Bijlokemuseum bezocht, kwam hierlangs binnen. Het maakt geen deel uit van het STAM-parcours, maar het zal niet in onbruik geraken: de lokalen worden voortaan verhuurd als vergaderlokalen, beschikbaar voor iedereen.

Het plein tussen het toegangsgebouw en de abdij, dat bij mooi weer ook het terras (zuidgericht, overigens) van het STAMcafé is. De rode tuintafels zorgen zelfs bij grauw weer voor een kleurrijke toets, maar hier is eveneens nog groen in het verschiet: in die boombakken komen, wat anders, bomen. Die zullen ongetwijfeld ergens in de komende wintermaanden geplant worden. Het zou hier gaan om een meerstammige boomsoort, waarvan de Latijnse naam mij vermeld werd, maar ik ben die natuurlijk glad vergeten.

(l) Doorheen het glazen gelijkvloers van het inkomgebouw behoud je een uitzicht op de tuin aan de andere kant, waar het overdekte pad loopt. (r) We persen onszelf eventjes door de glazen passerelle die de inkom met de abdijkerk verbindt, en komen op dit binnentuintje uit, ingesloten tussen klooster (links), abdij (rechts) en inkomgebouw. Het deurtje links, waar die twee kerels lopen, verschaft toegang tot het atelier dat onder andere voor stadsklassen en workshops gebruikt wordt. Dat hebben we al gezien in de vorige fotoreeks, over het kloostergebouw. Dit binnentuintje wordt een zgn. “prairietuin”. Een met grind in plaats van gras dus. En ook hier komt nog een exemplaar van die meerstammige boomsoort.

Vanuit de tegenoverliggende hoek hebben we een duidelijk zicht op de buitengevels van de abdij (links) en het klooster (rechts). De buitengevels van beide gebouwen zullen in een volgende fase nog gerenoveerd worden.

(l) We verlaten de prairietuin en komen terecht in de boomgaard van de Bijloke, waar tot dit jaar het zwaartepunt van het Ghent Jazz Festival lag. In de omtrek zien we nog de gebouwen van de Hogeschool, de middeleeuwse ziekenzaal die nu een concertzaal is, de gebouwen van de Operastudio Vlaanderen. Tot op vandaag is dit nog vooral een parkeerplein met wat gras en bomen in het midden, maar op vrij korte termijn wordt dit helemaal heraangelegd en verkeersvrij gemaakt. Zowat alle grind en asfalt die je nu ziet moet weg en zal grotendeels vervangen worden door gras. Er blijft wel een deel verhard, om toeleveringen mogelijk te houden, en dat zou dan waarschijnlijk gebeuren door middel van stenen roosters in het gras – cf. Baudelopark. (r) Langs deze boomgaard springt vooral het kloostergebouw van het STAM in het oog. Hiervan zijn reeds het dak en de schoorstenen gerestaureerd en geschilderd. De gevels volgen, zoals eerder vermeld, in een volgende fase en zullen, hoe kan het ook anders, in een kleedje van ‘ossenbloed’ met wit gestoken worden.

Hoe dat er dan uitziet, kan je al zien op de binnenpleinen van het klooster (zie vorige fotoreeks) en de abdij. De binnenplaats van het klooster is aangelegd met kasseien van de Korenmarkt, met een duidelijke afbakening van waar de oorspronkelijke abdijkerk van de site stond. De binnenplaats van de abdij is een frivool ogende plantentuin.

(l) De laatste buitenruimte op deze fotoronde is de vroegere moestuin van de Bijloke … En die blijft een moestuin, want die stenen bakken met zitbankjes die je hier ziet, zullen binnenkort vol met groenten zitten. En ook hier zijn er nog bomen in het verschiet, maar is het uiteraard ook nog wachten op het aanplantingsseizoen. (r) We draaien onze blik een kwartslag naar het oosten en kijken tegen de oude materniteit aan. Het behoeft geen uitleg dat die nog grondig opgelapt moet worden. Dit zal sowieso nog gebeuren, maar dat is een kwestie van centjes en natuurlijk ook een functie voor deze gebouwen. Het stuk langs de Bijlokekaai behoort al toe aan LOD & Les Ballets C de la B, geloof ik. Voor het overige zou er sprake zijn van een kunstbibliotheek van het HISK en het SMAK.

Als afsluiter werpen we nog eens een blik op de Leiebeek, die we eerder al tegenkwamen. Op deze plek in de tuin ziet die eventjes het daglicht, voor hij een honderdtal meter verderop de Bijloke verlaat en in de Leie uitmondt.

© 2010 GENTBLOGT VZW