Gentblogt

De Helaasheid der Dingen

vrijdag 9 oktober 2009 18u31 | ilse | 5 reacties
Trefwoorden: Felix van Groeningen, Helaasheid der dingen, Johan Heldenbergh.

U werd de laatste weken in zowat elke krant, elke talkshow en ieder radioprogramma om de oren geslagen met de fameuze verfilming van De Helaasheid der Dingen door Gents eigen Felix Van Groeningen. Er blijkt zowaar sprake van een hype, die begon in Cannes – waar de cast in hunnen puren vélo ging rijden voor de verzamelde wereldpers – en het kwam tot een schijnbaar zorgvuldig georchestreerd orgelpunt nu dinsdag op de opening van het filmfestival. Met de welwillende hulp van woestijnsvis, humo, en alle andere media die in het hippe segment plachten te zitten.

Vergeef ons als dergelijke hypes enige scepsis veroorzaken bij uw dienaar. Meestal zorgen hoge verwachtingen immers voor een tegenvallende wrange smaak achteraf, zo leert de ervaring. Het was dan ook met een zekere reserve dat wij de vernieuwde decascooptrappen bestegen op de openingsavond, dinsdag laatstleden. We deden dat trouwens discreet naast de rode loper – wij kennen onze plaats, jawel.

Maar goed, reserve dus. Ook al omdat De Helaasheid der Dingen, de meesterlijke roman van Dimitri Verhulst, hoog op onze favorietenlijst prijkt. En is de film niet altijd minder dan het boek, in zo’n geval? Neen, zo blijkt. En ook: lang leve de hype, want ze is volkomen terecht.

Van Groeningen levert namelijk een meesterwerkje af: de zelfkant van Vlaanderen, op cinematografisch zeer passende wijze in beeld gebracht. De regisseur heeft zijn eigen stijl verfijnd, maar de geest blijft hetzelfde als bij Steve+Sky en Dagen Zonder Lief. Hij levert opnieuw een film af die heen en weer slingert tussen rauw en grappig, tussen teder en rock ‘n roll. Het is overigens fijn te merken dat zijn beeldvoering steeds complexer wordt: iedere lijn in het verhaal kreeg een andere temperatuur mee, maar die verschillende manieren van filmen voelen nergens gekunsteld aan. Integendeel: de variatie in beelden stuwt het verhaal voort en ondersteunt het op geniale wijze.

Ik geef hier geen synopsis van het verhaal, dat las u elders – of misschien zelfs in het boek – vast al, maar ik hou het op de dingen waar u zeker op moet letten als u zelf gaat kijken. De fantastische prestatie van Koen De Graeve, bijvoorbeeld. Vrolijk een eind weglallend, maar tegelijkertijd verdomd begaan met zijnen kleinen. Uit het hele wezen van de mens spreekt een machteloosheid die recht naar ons hart ging. Verslaafd ja. Marginaal, zeer zekers. En ondanks dat toch vooral een pa.

Verder: Johan Heldenbergh, onze persoonlijke held sinds Massis en Alabama, die nonkel breejen voortreffelijk neerzet. En de aandoenlijke grootmoeder — een rol van Gilda De Bal – die tussen al dat jong geweld een beetje verloren gaat, maar die mij bij momenten zeer ontroerde. Bijvoorbeeld in die ene scène waar ze – in ‘t geniep in de keuken – de kleine een opgevouwen briefke in de hand stopt “voor nen nieuwen vélo”. Ik was op slag weer zes en stond in de keuken bij mijn grootmoeder, die haar centjes net zo opvouwde.

Speciale aandacht ook voor de soundtrack. De knuffelpianist van de Belgische jazzscene, Jef Neve, levert uitstekend werk en de gregoriaanse gezangen tijdens het naaktfietsen: we gaan dat niet licht vergeten.

Wij zijn niet vrolijk buitengekomen, die avond. En de cava op de receptie achteraf smaakte een beetje bitter: waar je in het boek de Strobbes nog kunt relativeren als vrolijke nonkels, lukt dat na het zien van de film niet meer. De Helaasheid der Dingen is schrijnender geworden, harder. Of Verhulst het zo heeft bedoeld: geen idee. Maar het zorgt er wel voor dat boek en film wat ons betreft naast elkaar kunnen bestaan. Een prestatie.

© 2009 GENTBLOGT VZW