RSSFrans Woyzeck
Het was best wel schrikken, eind vorige maand. De weekendkranten hadden het nog lovend over Frans Woyzeck gehad, de nieuwe voorstelling van Eric De Volder en ik keek dus al uit naar de voorstelling die in mijn abonnement zat. ‘s Nachts na de première is hij overleden en was het met eerder gemengde gevoelens dat ik naar de voorstelling uitkeek. Een aantal voorstellingen werd afgelast, maar alles werd perfect geregeld. Zaterdag kreeg ik voor het eerst het nieuwe interieur van NTGent te zien. Zwarte muren met tekeningen in de inkom, waar aan de zijkant het rouwregister nog ligt, de bar kreeg een nieuwe plaats en witte muren. Het is wennen, maar het ademt weer grandeur, met een vrolijke knipoog.
Woyzeck behoort tot de canon van het wereldrepertoire, maar het had even goed anders gekund. Georg Büchner liet weinig meer achter dan een aantal tekstfragmenten toen hij in 1837 op zijn 23ste overleed. Het stuk werd ook pas voor het eerst uitgevoerd 76 jaar na zijn dood. De Volder had dus volop ruimte om het verhaal naar zijn hand te zetten. En dat heeft hij ook gedaan. Hij gaf Woyzeck zelfs een voornaam: Frans, en zelfs nog twee andere.
Frans is een arme soldaat met een lief en een kind. Ze zitten krap bij kas en hij wordt dan ook gedwongen om allerlei onzinnige klussen op te knappen. Het is soms wat moeilijk om te volgen, maar je voelt zonder twijfel onmiddellijk sympathie voor Frans, die op een heel overtuigende wijze wordt neergezet door Oscar Van Rompay. De Volder koos voor een heel levendige en muzikale taal. Al is die niet altijd even gemakkelijk, zeker voor de arme sukkelaars als Frans en zijn lief. Maar het leven is hen sowieso al niet goed gezind. Die hoge officieren zijn enkel op hun eigen genot uit, wat kan hen dan het lief van een soldaat schelen? De personages hanteren verschillende dialecten en soms duurt het even voor de betekenis tot je doordringt. Als op de rij achter je een man zijn bril vergeten is en zijn vrouw de scène nog eens navertelt, wordt het pas echt storend.
De schmink op de gezichten van de acteurs maakt hun blikken al gauw tot grimassen, waardoor alles uitvergroot werd. Zeker in combinatie met de muziek gaf dit al gauw een dramatische indruk, soms op het bombastische af. Dominique Pauwels tekende voor de muziek en vond hiervoor zijn inspiratie in de opera buffa. De zangstemmen vormen meer dan eens het koor of onderstrepen de woorden van de acteurs. Soms werkt het echter ook verwarrend. Niet alle acteurs zijn even goede zangers en de woorden durven al eens verzuipen in de klanken. Toch werkt het soms ook wel perfect. De mars met alle acteurs en de taratara boem was aanstekelijk. Maar soms kwam het heel dicht in de buurt van de kakofonie.
Ook na de voorstelling blijf ik met gemengde gevoelens zitten. Het had van mij allemaal best wat korter mogen zijn, de waarom-daarom dialoog was bijvoorbeeld wel leuk maar iets korter had evenveel effect gehad. Soms vond ik de muziek schitterend zoals bij de mars, soms stoorde ze mij. Het lijkt wel alsof NTGent enkel nog stukken met muziek programmeert, maar ik kom er eigenlijk te weinig om te kunnen oordelen. Bij de acteurs bleef ik af en toe op mijn honger zitten. Ineke Nijssen zet moemoe neer maar kan weinig overtuigen. Oscar Van Rompay is dan weer een ontdekking, de grimassen, zijn slungelige voorkomen, een perfecte Frans Woyzeck als speelbal van het leven. Wanneer hij in een rood pakje een aap vertolkt, is hij gewoon subliem. Ook het spel van uitdagen, aantrekken en afstoten tussen Frank Focketyn en Leen Roels zal me bijblijven. Ik denk niet dat Frans Woyzeck in mijn eindejaarslijstje zal opduiken, maar al bij al ben ik wel blij dat ik het laatste stuk van Eric De Volder heb gezien.
Frans Woyzeck van Eric De Volder en Toneelgroep Ceremonia. Gezien op zaterdag 11 december. Nog voorstellingen in december en januari in NTGent.
© 2010 GENTBLOGT VZW
Ik vond de voorstelling barslecht. En het lauw applaus van het publiek deed me vermoeden dat ik niet de enige was die er zo over dacht. De acteurs (behalve Oscar Van Rompay) konden niet overtuigen. De Volder heeft al veel mooiere voorstellingen gemaakt.